• Data: 2024-06-18 Autor: Katarzyna Bereda
Jadąc rowerem w deszczu, minąłem radiowóz straży miejskiej. W środku dwóch funkcjonariuszy na telefonach komórkowych. Miałem gorszy dzień i rzuciłem wulgaryzmem do siebie samego. Niestety na tyle głośno, że usłyszeli. Za chwilę radiowóz mnie dogonił. I zostałem zatrzymany. Funkcjonariusze raczej nie byli pozytywnie nastawieni (co akurat rozumiem), zostałem wylegitymowany, spisany i dostałem informację, że sprawa zostanie skierowana do sądu. Samej interwencji nie utrudniałem. Co w tej sytuacji powinienem zrobić? Czy powiewem poczynić jakieś kroki?
Zapewne opisany czyn zostanie zakwalifikowany jako znieważenie funkcjonariusza.
Zgodnie bowiem z art. 226 § 1 Kodeksu karnego „kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.
Znieważenie jest przestępstwem formalnym, nie trzeba wykazywać, że działanie sprawcy wywołało u pokrzywdzonego poczucie poniżenia lub zastraszenia (wyrok SA w Białymstoku z 6.12.2012 r., sygn. akt II AKa 218/12). Zniewaga polega na wyrażeniu ujemnej oceny zachowania w stosunku do osoby, wobec której jest kierowana. Może ona przybrać zarówno postać słów, gestów, jak i określonych znaków. Podmiotem, do którego zniewaga jest kierowana jest funkcjonariusz publiczny albo osoba przybrana mu do pomocy. Zniewaga ma być wyrażona podczas i w związku z pełnieniem obowiązków przez funkcjonariusza publicznego (R. Łyżwa, w: Banaś-Grabek i in., Kodeks karny. Część szczególna, s. 477).
Znieważenie tych osób wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 226 § 1, o ile miało miejsce podczas pełnienia obowiązków służbowych i w związku z nimi (wyr. SN z 20.11.2012 r., sygn. akt II KK 287/12). Oznacza to, że znieważanie musi nastąpić w czasie pełnienia obowiązków służbowych i mieć z nimi związek. Obie te przesłanki muszą wystąpić łącznie. Nie są wypełnione znamiona tego przestępstwa w wypadku, gdy znieważenie następuje podczas pełnienia obowiązków służbowych, lecz bez związku z nimi albo w związku z tymi obowiązkami, ale nie podczas ich pełnienia.
Rację ma SN, że „w zakresie odpowiedzialności za przestępstwo stypizowane w art. 226 § 1 KK mieścić się może tylko takie zachowanie sprawcy czynu, które, po pierwsze, jest podejmowane w tym czasie (podczas), w którym funkcjonariusz publiczny pełni obowiązki służbowe, a więc kiedy funkcjonariusz publiczny podejmuje określoną działalność (czynności, zachowania) z nakazu (konieczności) wynikającego z jego służby, a po drugie, podjęte zostało w związku z taką działalnością funkcjonariusza publicznego. Podstawą zachowania funkcjonariusza publicznego musi być obowiązek wynikający z jego służby, a więc zachowanie mieszczące się w ramach jego obowiązków określonych stosownymi regulacjami prawnymi. (…) Zawarty w art. 226 § 1 KK zwrot »obowiązki służbowe« obejmuje coś innego niż »czynności służbowe«. Zbiory desygnatów obu tych pojęć pozostają bowiem w takiej relacji, że każda czynność służbowa należy do obowiązków służbowych, ale nie każda czynność wykonywana w ramach »obowiązków służbowych« jest »czynnością służbową«” (wyrok SN z 25.8.2020 r., sygn. akt V KK 136/19).
Dlatego też, ewentualnie może Pan bronić się tym, iż słowa te nie dotyczyły policjantów, a w szczególności tym, iż w Pana ocenie nie pełnili oni obowiązków służbowych, bowiem może wtedy akurat wracali do domu, jechali do sklepu itp. Jeżeli w tym zakresie nie ma takiej możliwości, bo funkcjonariusze akurat pełnili obowiązki służbowe i faktycznie mógł ich Pan znieważyć, proponuję ich przeprosić – tak, aby przyjęli przeprosiny, i sąd może zastosować wobec Pana nadzwyczajne złagodzenie kary. Jeżeli nie był Pan wcześniej karany, może Pan się bowiem spodziewać grzywny, a w przypadku nadzwyczajnego złagodzenia kary – sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
Znieważenie funkcjonariusza publicznego podczas pełnienia obowiązków służbowych jest poważnym przestępstwem, które może skutkować grzywną, ograniczeniem wolności, a nawet karą pozbawienia wolności do roku. W sytuacjach konfliktowych ważne jest zachowanie spokoju i poszanowania dla funkcjonariuszy, aby uniknąć eskalacji problemów prawnych. W przypadku zatrzymania za znieważenie, warto rozważyć przeprosiny i współpracę, co może prowadzić do złagodzenia kary.
Potrzebujesz wsparcia prawnego? Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism – skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybkie i skuteczne rozwiązania swoich problemów prawnych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Wyrok Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. akt II AKa 218/12
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2012 r., sygn. akt II KK 287/12
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2020 r., sygn. akt V KK 136/19)
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika