Wyrobienie paszportu, czy konsul RP może zatrzymać osobę poszukiwaną?
• Data: 2024-08-06 Autor: Marek Gola
W 2005 r. wyjechałem do Anglii. W 2006 r. dowiedziałem się, że toczy się przeciwko mnie postępowanie karne o czyn z art. 286 § 1 K.k. Na początku 2007 r. wystawiony został za mną list gończy. W 2011 r. skończył mi się paszport. Organa ścigania miały wiedzę, gdzie przebywam, albowiem kontaktowali się z moją mamą. Obecnie, celem przedłużenia pozwolenia na pracę, muszę dysponować ważnym paszportem. Obawiam się, że w trakcie wizyty w konsulacie mogę zostać zatrzymany. Czy faktycznie jest takie ryzyko?
Czy polski konsul ma uprawnienia do zatrzymania obywatela polskiego w czasie wyrabiania paszportu?
Ustawa Prawo Konsularne w sposób bardzo szeroki, a co najważniejsze dla Pana – w sposób zupełny określa kompetencje konsula polskiego. W żadnym z przepisów ustawy nie wskazano na uprawnienie konsula do zatrzymania obywatela polskiego. Co prawda, poza funkcjami określonymi w ustawie konsul może wykonywać inne funkcje przewidziane przez prawo i zwyczaje międzynarodowe, powierzone mu przez Ministra Spraw Zagranicznych, jednak nie spotkałem się z sytuacją, aby konsul miałby uprawnienie do zatrzymania obywatela polskiego w czasie wyrabiania nowych dokumentów.
Zobacz też: Zabrane prawo jazdy w Polsce a jazda w Niemczech
Wszczęcie postępowania ekstradycyjnego na wniosek konsula
Jeżeli do konsula zwraca się jednak osoba poszukiwana, wówczas zdarzają się sytuacje, że konsul, dowiadując się, że jest Pan poszukiwany, zwraca się do lokalnej policji z wnioskiem o wszczęcie postępowania ekstradycyjnego. Innymi słowy, nie tyle sam konsul może Pana zatrzymać, albowiem takich kompetencji nie ma, co może powiadomić policję, by ta następnie Pana zatrzymała i wszczęła postępowania ekstradycyjne.
Wniosek z zapytaniem do Krajowego Rejestru Karnego o stan karalności
Nie można jednak wykluczyć, że list gończy został uchylony. Należałoby zatem przemyśleć ewentualne skierowanie do KRK zapytania o Pana stan karalności i ewentualne poszukiwanie. Opłata od wniosku wynosi 30 zł. Pozwolę sobie wskazać na możliwość zaznajomienia się z osobami poszukiwanymi za pomocą strony internetowej, która działa od 1 października 2009 r., a której administratorem jest Komenda Główna Policji w Warszawie pod adresem http://poszukiwani.policja.pl/.
Owszem może Pan uzyskać informacje osobiście za 20 zł (poprzez system elektroniczny), ale jest sceptycznie nastawiony do tego systemu, albowiem mam obawy, czy organa nie wejdą w posiadanie Pan miejsca pobytu, kiedy będzie Pan dokonywał przelewu za uzyskanie takiej informacji.
Jakie dane gromadzi się w Krajowym Rejestrze Karnym?
Informację tę, o ile kartoteka będzie pusta, uzyska Pan od ręki. W Rejestrze gromadzi się dane o osobach:
„1) prawomocnie skazanych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
2) przeciwko którym prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
3) przeciwko którym prawomocnie umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe na podstawie amnestii,
4) prawomocnie skazanych przez sądy państw obcych, wobec których kara lub środek karny wykonywane są w Rzeczypospolitej Polskiej,
5) wobec których prawomocnie orzeczono środki zabezpieczające w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe,
6) nieletnich, wobec których prawomocnie orzeczono środki wychowawcze, poprawcze lub leczniczo-wychowawcze albo którym wymierzono karę na podstawie art. 13 lub art. 94 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 35, poz. 228, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1995 r. Nr 89, poz. 443, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 83, poz. 931 i z 2000 r. Nr 12, poz. 136), zwanej dalej »ustawą o postępowaniu w sprawach nieletnich«,
7) prawomocnie skazanych za wykroczenia na karę aresztu,
8) poszukiwanych listem gończym,
9) tymczasowo aresztowanych,
10) nieletnich umieszczonych w schroniskach dla nieletnich.”
Przykłady
Poszukiwana osoba ubiega się o paszport
Pan Marek, który od kilku lat mieszkał w Niemczech, postanowił odnowić swój paszport w polskim konsulacie w Berlinie. Wiedział, że kilka lat wcześniej został za nim wystawiony list gończy za przestępstwo gospodarcze, jednak był pewien, że sprawa została zamknięta z powodu przedawnienia. W trakcie wizyty w konsulacie Marek został poinformowany przez urzędnika, że nie mogą wydać mu paszportu, ponieważ jego nazwisko nadal figuruje na liście osób poszukiwanych. Konsul poinformował go, że jest zobowiązany zgłosić tę sytuację władzom niemieckim, co skutkowało zatrzymaniem Marka przez lokalną policję. Przykład ten pokazuje, że choć konsul nie ma uprawnień do bezpośredniego zatrzymania osoby, to jednak może poinformować lokalne władze o poszukiwanym obywatelu.
Wizyta w konsulacie a ekstradycja
Pani Anna, mieszkająca od lat w Kanadzie, udała się do polskiego konsulatu w Toronto w celu wyrobienia nowego paszportu. Kilka lat wcześniej, w Polsce, toczyło się przeciwko niej postępowanie karne o oszustwo, ale Anna nie była pewna, czy sprawa nadal jest aktualna. Przed wizytą w konsulacie skonsultowała się z prawnikiem, który doradził jej sprawdzenie swojej sytuacji prawnej w Krajowym Rejestrze Karnym. W konsulacie została poinformowana, że jest poszukiwana listem gończym. Konsul, zobowiązany do działania zgodnie z prawem, zgłosił sytuację do lokalnych władz. Anna została zatrzymana przez kanadyjską policję, a następnie rozpoczęto postępowanie ekstradycyjne. Ta sytuacja ilustruje, że osoba poszukiwana może być zatrzymana przez lokalne władze na wniosek konsula.
Zasady postępowania w przypadku listu gończego
Pan Jan, przebywający na stałe w Hiszpanii, dowiedział się, że jest poszukiwany w Polsce za przestępstwo skarbowe. Jego paszport wygasał, a Jan potrzebował nowego dokumentu, by legalnie pracować. Przed wizytą w polskim konsulacie w Madrycie, Jan postanowił skontaktować się z polską policją, aby dowiedzieć się o aktualnym stanie swojego postępowania. Okazało się, że list gończy został niedawno uchylony, co oznaczało, że nie był już poszukiwany. Z tą informacją Jan udał się do konsulatu i bez problemu otrzymał nowy paszport. Ten przykład pokazuje, że zanim osoba uda się do konsulatu w celu wyrobienia paszportu, powinna dokładnie sprawdzić swoją sytuację prawną, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Podsumowanie
Polski konsul nie ma uprawnień do bezpośredniego zatrzymania obywatela w trakcie wyrabiania paszportu. Jednak w przypadku osób poszukiwanych listem gończym konsul może zgłosić sytuację lokalnym władzom, co może skutkować zatrzymaniem i wszczęciem postępowania ekstradycyjnego. Dlatego przed wizytą w konsulacie warto sprawdzić aktualny stan swojego postępowania karnego w Krajowym Rejestrze Karnym i upewnić się, że nie jesteśmy poszukiwani przez organy ścigania.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie pism procesowych w różnych dziedzinach prawa, zapewniając szybki i łatwy dostęp do specjalistycznej pomocy bez wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać indywidualne wsparcie w rozwiązywaniu problemów prawnych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym - Dz.U. 2000 nr 50 poz. 580
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
