• Data: 2024-06-12 Autor: Mateusz Rzeszowski
Jestem nauczycielem dyplomowanym z 15-letnim stażem. Uczę matematyki w szkole podstawowej. Po raz pierwszy, odkąd pracuję, mam problem z rodzicem ucznia. Rodzic znany jest w szkole z ciągłego informowania kuratorium i dyrekcji o niekompetencji nauczycieli. Co roku ma zastrzeżenia do innego pedagoga. W tym roku wypadło na mnie. Zawsze bardzo sumiennie wywiązuję się ze swoich obowiązków i pracuję z dużym zaangażowaniem, a więc nie życzę sobie, aby ktoś pisał na mój temat oszczerstwa do dyrekcji. Rodzic twierdzi, że robię sprawdziany nieadekwatne do przerabianych treści (nie jest matematykiem), nie tłumaczę dzieciom zadań. Co najgorsze, twierdzi, że zastraszam klasę, dlatego żaden z pozostałych rodziców nie chce potwierdzić jego twierdzeń. To bardzo stresująca dla mnie sytuacja, zarzuty są nieprawdziwe, a wręcz skandaliczne (zastraszanie klasy). Jak przeciwstawić się temu ciągłemu nękaniu?
Przedmiotowe postępowanie rodzica można rozważać na płaszczyznach cywilnej i karnej. Zacznę od omówienia tej drugiej.
Jak wynika z opisu, działania rodzica mają na celu podważenie Pani kompetencji jako pedagoga. W takim przypadku możemy rozpatrywać sprawę pod kontem przestępstwa zniesławienia, określonego w art. 212 Kodeksu karnego (K.k.):
„Art. 212. § 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.”
Zarzuty niedostosowywania poziomu trudności przeprowadzanych testów niewątpliwie kwestionują Pani umiejętności i wiedzę jako nauczyciela. Jednakże podejrzewam, że w przypadku ewentualnego sporu sądowego, ze względu na pełnioną przez Panią publiczną funkcję, działanie takie mogłyby zostać uznane za dozwoloną krytykę. Inaczej ma się sprawa, jeśli chodzi o zarzut zastraszania uczniów. Obiektywnie nieprawdziwy zarzut tego rodzaju nie powinien być w mojej ocenie uznany za dopuszczalny, niezależnie od wykonywanego zawodu.
Niezależnie od ewentualnej ścieżki karnej, istnieje także możliwość dochodzenia przez Panią roszczeń na drodze cywilnej. W tym przypadku, roszczenie musiałoby zostać oparte na naruszeniu dóbr osobistych, o których mowa art. 23 Kodeksu cywilnego. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż dobre imię, czy reputacja wieloletniego pracownika stanowią dobra osobiste człowieka, zdefiniowane w tym przepisie. Kwestię ochrony dóbr osobistych reguluje art. 24 Kodeksu cywilnego:
„Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.”
Jak wynika z cytowanego przepisu, ochrona dóbr osobistych przysługuje jedynie w przypadku, jeśli naruszenie miało charakter bezprawny. Dlatego też w pierwszej kolejności przystąpiłem do oceny zachowania pod kontem karnym.
W związku z naruszeniem może żądać Pani przede wszystkim zaprzestania przez rodzica działań mających na celu oczernienie Pani. Ponadto może Pani żądać złożenia przez rodzica odpowiedniego oświadczenia, w którym odwoła on podniesione zarzuty, np. w formie listu otwartego do dyrekcji. Ewentualnie możliwe jest także żądanie wypłaty Pani zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Ze względu na charakter sprawy sugeruję w pierwszej kolejności na podjęcie działań na ścieżce cywilnej, poprzez skierowanie do rodzica pisma z odpowiednimi żądaniami. Jeśli doszłoby do eskalacji działań ze strony rodzica, zasadne będzie rozważenie podjęcia także działań na ścieżce karnej. Oczywiście, ostateczną decyzje pozostawiam Pani.
Nękanie nauczyciela przez rodzica to poważny problem, który może prowadzić do stresu i podważenia autorytetu pedagoga. Skargi, publiczne oskarżenia i kampanie oczerniające w mediach społecznościowych mogą znacząco wpłynąć na reputację i efektywność nauczyciela. Dlatego ważne jest, aby nauczyciele znali swoje prawa i potrafili skutecznie bronić swojej pozycji zawodowej.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism, aby skutecznie bronić się przed nękaniem i ochronić swoje prawa jako nauczyciela. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie w trudnych sytuacjach zawodowych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika