Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Zostało mi zabrane prawo jazdy za jazdę pod wpływem alkoholu za granicą, a dokładnie w Czechach. Zostałem tam skazany. Jakie konsekwencje czekają mnie w Polsce?
Art. 42 konwencji o ruchu drogowym, sporządzonej w Wiedniu 8 listopada 1968 r., podpisanej również przez Polskę, organy terenowe państwa obcego mogą zatrzymać dokument prawa jazdy kierującemu, który na ich terytoriach popełnił wykroczenie.
Odsyłając prawo jazdy do polskiego urzędu, organy administracji obcej dołączają do polskiego prawa jazdy informację, z której wynika okres, na który orzeczony został zakaz prowadzenia pojazdów. W celu możliwości weryfikacji do prawa jazdy powinien być dołączony wyrok, z którego wynika okres orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 „prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu”. Organ Polski zatrzyma prawo jazdy na okres wskazany w orzeczeniu z Czech.
Zobacz też: Jak sprawdzić czy pracownik ma prawo jazdy
Zakaz prowadzenia dotyczy tylko kraju, w którym doszło do przewinienia?. Nie dotyczy Polski. Jednak zgodnie z art. 11 pkt 4 ww. dyrektywy: „państwo członkowskie odmawia wydania prawa jazdy osobie, której prawo jazdy podlega ograniczeniu, zawieszeniu lub cofnięciu w innym państwie członkowskim”.
W artykule 11 w pkt 2 zawarta jest klauzula o wzajemnym przestrzeganiu i respektowaniu konsekwencji wynikających w prawa karnego krajowego i jego stosowania na danym terytorium.
Jeśli nie utracił Pan prawa jazdy na okres dłuższy niż 12 miesięcy, to nie będzie Pan zdawał ponownie egzaminu, a prawo jazdy powinno zostać zwrócone po okresie karencji.
Przeczytaj też: Zabrane prawo jazdy w Czechach czy mogę jeździć w Polsce
Jednak prowadził Pan auto pod wpływem alkoholu i to – w zależności od zawartości alkoholu we krwi – może spowodować wydanie przez Polskie organy zakazu prowadzenia pojazdów.
W myśl art. 178a Kodeksu karnego, jazda po alkoholu – czyli gdy kierowca ma więcej niż 0,5 promila alkoholu we krwi lub gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez niego wynosi powyżej 0,25 mg/l – zagrożona jest karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności do lat 2.
Jeśli nawet nie zostanie wszczęte postępowanie karne, to nadal mamy możliwości stojące po stronie starosty – skierowanie na badania psychologiczne oraz kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdem w zakresie posiadanych uprawnień
Zgodnie z art. 140 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy prawo o ruchu drogowym starosta zobligowany jest do wydania decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami w razie niepoddania się przez kierowcę sprawdzeniu kwalifikacji w trybie określonym w art. 114 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.
Z przepisu art. 114 pkt 2 lit. b Prawa o ruchu drogowym wynika, że pozbawienie ponad rok możliwości prowadzenia pojazdu jest już wystarczającą podstawą do kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji. Taki długi okres przerwy w prowadzeniu pojazdów mechanicznych wymaga niewątpliwie sprawdzenia kwalifikacji kierowcy. Z użytego sformułowania „podlega” wynika, że decyzje podejmowane na jego podstawie nie zostały pozostawione uznaniu organu orzekającego. Z kolei przez pojęcie „pozbawiony prawa jazdy” należy rozumieć kategorie prawne przewidziane w kodeksach karnym i wykroczeń oraz we wskazanej wyżej ustawie (jak zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, zatrzymanie i cofnięcie prawa jazdy).
Z art. 103 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami wynika, iż starosta wydaje decyzję o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami w sytuacjach określonych w tym przepisie. W art. 103 ust. 3 ustawy o kierujących pojazdami ustawodawca stwierdził, że starosta wydaje decyzję administracyjną o przywróceniu uprawnień do kierowania pojazdami po ustaniu przyczyn, które spowodowały jego cofnięcie oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej.
Po ustaniu przyczyn zatrzymania prawa jazdy organ winien je zwrócić osobie uprawnionej. Jeżeli ustawodawca uzależnia powyższą czynność od spełnienia dodatkowych przesłanek, to winien to uczynić po ich spełnieniu (np. po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, po uzyskaniu pozytywnego wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji). Przepisy ustawy o kierujących pojazdami nie określają formy prawnej takiej czynności. Zachowanie organu poprzez „zwrot zatrzymanego prawa jazdy”, czyli działanie w formie zwrotu – inaczej mówiąc: oddanie prawa jazdy – jest czynnością materialno-techniczną. Przez zwrot zatrzymanego prawa jazdy, jego oddanie osobie uprawnionej, organ podejmuje działanie (zachowanie) w ramach sprawy administracyjnej, w drodze czynności materialno-technicznej. W takich okolicznościach zwrot zatrzymanego prawa jazdy umożliwia uprawnionemu prowadzenie pojazdów bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków i umożliwia kontynuowanie uprawnienia wynikającego z prawa jazdy.
Odnosząc się do Pana pytania – może Pan zostać wyrokiem sądu w Polsce pozbawiony kierowania pojazdami, może Pan zdawać ponownie egzamin albo być zobligowany do poddania się badaniom w ramach postępowania w celu sprawdzenia kwalifikacji.
Marek z Krakowa – wyjazd służbowy zakończony wyrokiem
Marek, pracownik firmy budowlanej, pojechał na kontrakt do Czech. Po kolacji z klientem wsiadł za kierownicę po dwóch piwach i został zatrzymany do kontroli. Badanie alkomatem wykazało ponad 0,5 promila alkoholu. Czeskie służby zatrzymały mu prawo jazdy, a sąd orzekł zakaz prowadzenia pojazdów na 10 miesięcy. Dokument został odesłany do Polski, a starosta w jego miejscu zamieszkania formalnie go zatrzymał na wskazany okres. Marek nie musiał zdawać ponownie egzaminu, ale został skierowany na badania psychologiczne.
Anna z Wrocławia – wakacje zakończone decyzją starosty
Anna spędzała urlop w Czechach z grupą znajomych. Jednej nocy po spożyciu alkoholu postanowiła „tylko przestawić auto” kilka metrów. Niestety, została zatrzymana. Czeskie władze orzekły sześciomiesięczny zakaz prowadzenia pojazdów i przesłały jej prawo jazdy do Polski. Choć nie toczyło się przeciw niej postępowanie karne w Polsce, starosta wezwał ją do kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji ze względu na długą przerwę w prowadzeniu auta. Anna musiała zdać ponownie egzamin teoretyczny.
Tomasz z Poznania – jazda po alkoholu i konsekwencje w Polsce
Tomasz został skazany w Czechach za jazdę po alkoholu – sąd orzekł roczny zakaz prowadzenia pojazdów. Po powrocie do Polski sąd rejonowy wszczął odrębne postępowanie, ponieważ Tomasz miał we krwi ponad 1 promil alkoholu. W efekcie otrzymał dodatkowy zakaz prowadzenia pojazdów na terytorium Polski. Po upływie 12 miesięcy, aby odzyskać prawo jazdy, musiał nie tylko przejść badania psychologiczne, ale także zdać ponownie egzamin państwowy.
Odebranie prawa jazdy za granicą, zwłaszcza w przypadku jazdy pod wpływem alkoholu, niesie za sobą poważne konsekwencje również na terenie Polski. Choć sam zakaz może formalnie obowiązywać jedynie w kraju, w którym doszło do przewinienia, to na mocy przepisów unijnych i międzynarodowych, polskie organy administracyjne respektują zagraniczne orzeczenia i podejmują odpowiednie działania – takie jak zatrzymanie prawa jazdy, skierowanie na badania psychologiczne czy sprawdzenie kwalifikacji. W niektórych przypadkach konieczne jest także ponowne zdanie egzaminu. Warto pamiętać, że nawet jednorazowy incydent za granicą może znacząco wpłynąć na możliwość prowadzenia pojazdów w Polsce.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie odebrania prawa jazdy za granicą? Skontaktuj się z nami – oferujemy szybkie i profesjonalne porady prawne online, bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy wyjaśnią Twoją sytuację, pomogą w kontakcie z urzędami i wskażą najlepsze rozwiązania.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym - Dz.U. 1997 nr 98 poz. 602
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika