W ubiegłym roku zrobiłem w Polsce prawo jazdy i wymieniłem je na brytyjskie, około miesiąca temu dostałem 6 punktów i zostało mi ono cofnięte. Czy mogę odzyskać polskie prawo jazdy, czy zostało ono też anulowane?
Z przedstawionego przez Pana opisu problemy wynika, że wymienił Pan polskie prawo jazdy na brytyjskie, zaś na brytyjskim prawie jazdy jest już 6 punktów karnych, bowiem dopuścił się Pan wykroczenia drogowego i prawo jazdy brytyjskie zostało Panu cofnięte przez organy brytyjskie.
Na samym wstępie wskazać należy, że odpowiedź na Pana pytanie nie jest prosta ani jednoznaczna. Żaden przepis prawny nie reguluje wprost takowych sytuacji, które przecież nie są rzadkością.
Zobacz też: Czy policja może zabrać zagraniczne prawo jazdy
Prawo angielskie przewiduje tzw. driving ban (zakaz prowadzenia pojazdów). Jednakże prowadzenia pojazdów nie należy ściśle utożsamiać z zabraniem prawa jazdy. Prawo jazdy to jedynie dokument stwierdzający możliwość prowadzenia pojazdu. Natomiast zakaz prowadzenia pojazdów orzekany jest na określony czas i ma określony zasięg terytorialny. Jeśli orzeknie go sąd brytyjski, to będzie obowiązywał na terytorium Wielkiej Brytanii. Jeśli więc orzeczono wobec Pana nie tyle „cofnięcie prawa jazdy”, ile zakaz prowadzenia pojazdów połączony z zabraniem dokumentu prawa jazdy, to oznacza to, że nie może Pan kierować pojazdami na terytorium brytyjskim, niezależnie od tego, jakim prawem jazdy się Pan posługuje. Przykładowo, jeśli otrzymał Pan driving ban, a wyrobił sobie polskie prawo jazdy i na tym prawie jazdy jeździ na terytorium Wielkiej Brytanii, to wówczas dopuści się Pan złamania zakazu prowadzenia pojazdu na terytorium kraju, który orzekł ów zakaz.
Jak Pan widzi, zakaz prowadzenia pojazdów i zabranie prawa jazdy dotyczy kraju, na którym dopuszczono się wykroczenia drogowego. Niemniej Pan wymienił polskie prawo jazdy na brytyjskie, a zatem posiadał Pan w dniu wykroczenia brytyjskie – nie polskie – prawo jazdy. Aby ponownie dysponować polskim prawem jazdy, znów trzeba dopełnić procedury jego wymiany, tym razem z brytyjskiego na polskie.
Wskazać należy, że w sytuacji, kiedy sąd angielski wydał wobec Pana zakaz prowadzenia pojazdów, to polskie organy mogą odmówić Panu wydania nowego prawa jazdy czy wymiany. Żaden przepis prawny wprost nie reguluje tej sytuacji, ale takie wnioski nasuwają się po interpretacji dyrektywy o prawach jazdy oraz polskiej ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Zgodnie z art. 91 pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym prawo jazdy nie może być wydane osobie, „w stosunku do której orzeczony został, prawomocnym wyrokiem sądu, orzeczeniem kolegium ds. wykroczeń lub orzeczeniem innego organu uprawnionego do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinarnym – zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie obowiązywania tego zakazu”. Wato też wskazać na brzmienie art. 8 ust. 2 dyrektywy: „z zastrzeżeniem przestrzegania zasady terytorialności prawa karnego i uregulowań prawnych dotyczących policji Państwo Członkowskie normalnego miejsca zamieszkania mogą stosować swoje przepisy krajowe dotyczące ograniczania, zawieszenia, cofania lub unieważniania prawa jazdy posiadaczom prawa jazdy wydanemu przez Inne Państwo Członkowskie, oraz w razie potrzeby, wymienić w tym celu to prawo jazdy”. „Państwo Członkowskie może odmówić wydania prawa jazdy kandydatowi, który podlega takim środkom w innym Państwie Członkowskim” (art. 8 ust. 4 dyrektywy). Jeśli więc zastosowano wobec Pana zakaz prowadzenia pojazdów w Wielkiej Brytanii, to organy polskie mają podstawę prawną do odmowy wydania (czy też wymiany) polskiego prawa jazdy. Wskazuję, że w przepisie tym powiedziane jest, iż polskie organy „mogą”, a nie „muszą”, ale biorąc pod uwagę szkodliwość społeczną wykroczeń drogowych, są podstawy do tego, aby odmówić wydania prawa jazdy, na podstawie tego przepisu dyrektywy art. 8 ust. 4, czytanego wraz z art. art. 94 § 2 ust. 2 Prawa o ruchu drogowym i najczęściej w praktyce tak też się dzieje.
Niezależnie od powyższego, nawet gdyby organy polskie wydały Panu nowe polskie prawo jazdy, to i tak pod żadnym warunkiem nie będzie ono uznane w Wielkiej Brytanii. Wynika to z art. 8 ust. 4 dyrektywy, zgodnie z którym „Państwo Członkowskie może odmówić ważności jakiegokolwiek prawa jazdy wydanego przez inne Państwo Członkowskie osobie, która na terytorium poprzednio wymienionego państwa podlega jednemu ze środków, określonych w ust. 2”. Środki wymienione w ust. 2 to właśnie ograniczanie, zawieszanie, cofanie lub unieważnienie praw jazdy.
Ta tematyka została także jednoznacznie usystematyzowana w wyroku ETS z 20 listopada 2008 r., sygn. akt C-1/07, gdzie ETS orzekł:
„Artykuł 1 ust. 2 i art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy Rady 91/439/EWG z dnia 29 lipca 1991 r. w sprawie praw jazdy zmienionej rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 września 2003 r. należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwiają się one temu, aby państwo członkowskie odmówiło na swym terytorium uznania uprawnienia do kierowania pojazdami wynikającego z prawa jazdy wydanego przez inne państwo członkowskie osobie, wobec której na terytorium pierwszego państwa członkowskiego zastosowano środek polegający na cofnięciu uprawnienia do kierowania, mimo że został on zarządzony po wydaniu tego prawa jazdy, jeżeli to ostatnie prawo jazdy zostało uzyskane w okresie obowiązywania środka polegającego na zawieszeniu prawa jazdy wydanego w pierwszym państwie członkowskim i zarówno ten środek, jak i to cofnięcie są uzasadnione przyczynami istniejącymi w dniu wydania drugiego prawa jazdy”.
Podsumowując, odpowiadając na Pana pytanie, czy cofnięcie prawa jazdy brytyjskiego (wcześniej przed wymianą polskiego) powoduje wygaśnięcie także polskiego prawa jazdy wskazuję, że wobec ciągłej zmiany interpretacji przepisów przez organy odpowiedź na Pańskie pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ różna jest praktyka poszczególnych organów w tym zakresie.
Obecna tendencja do interpretowania przepisów jest jednak niekorzystna dla osób, wobec których orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów, czy cofnięto im prawo jazdy i zobowiązuje ich w niektórych przypadkach wręcz do podejścia i zdania ponownego egzaminu sprawdzającego kwalifikacje, przy czym takie polskie prawo jazdy nie będzie ważne w państwie, które cofnęło prawo jazdy / ustanowiło zakaz kierowania pojazdami. Proszę bowiem zwrócić uwagę, że art. 14 ustawy o kierujących pojazdami wskazuje:
„1. Osoba posiadająca ważne krajowe prawo jazdy wydane za granicą może, na swój wniosek, otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii, za opłatą, o której mowa w art. 10 ust. 1, oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, po zwrocie zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. a i b, dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest złożenie z wynikiem pozytywnym części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu. Warunek ten nie dotyczy krajowego prawa jazdy wydanego w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym”.
Następnie art. 49 tejże ustawy stanowi:
„1. Sprawdzeniu kwalifikacji w formie egzaminu państwowego podlega:
1) osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnień do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub tramwajem;
2) osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem w razie uzasadnionych zastrzeżeń co do jej kwalifikacji;
3) osoba ubiegająca się o:
a) przywrócenie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdami silnikowymi lub tramwajem cofniętego na okres przekraczający rok lub cofniętego w związku z utratą kwalifikacji,
b) zwrot zatrzymanego prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem, którego była pozbawiona na okres przekraczający rok.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3, prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem wydaje się po złożeniu, z wynikiem pozytywnym, odpowiedniego do rodzaju uprawnienia egzaminu państwowego sprawdzającego kwalifikacje”.
Wymiana prawa jazdy na polskie będzie w obecne sytuacji zapewne niemożliwa, zwłaszcza jeśli nie zmienił Pan miejsca zamieszkania na Polskie. Wszak wymiana jest możliwa, gdy dana osoba fizyczna posiada zagranicznej prawo jazdy i mieszka w Polsce od minimum 185 dni. Pan zaś nie posiada obecnie zagranicznego prawa jazdy (zostało cofnięte), a to wiąże polski organ i nie mieszka w Polsce.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika