• Data: 2024-05-17 Autor: Katarzyna Bereda
W kontekście prawnym kradzież definiuje się poprzez pryzmat wartości skradzionego przedmiotu, co ma bezpośredni wpływ na kwalifikację czynu jako wykroczenia lub przestępstwa. Przekroczenie kwoty 800 zł przesądza o przestępczym charakterze czynu, podczas gdy wartości niższe kierują sprawę na tory wykroczenia. Dodatkowo istnieje możliwość zastosowania łagodniejszego traktowania w przypadkach mniejszej wagi, co otwiera drogę do zastosowania różnych form penalizacji, odzwierciedlających stopień społecznej szkodliwości czynu oraz indywidualną sytuację sprawcy. Omówimy te zagadnienia na przykładzie zapytania, z jakim zwróciła się do nas pani Ewa.
Pani Ewa zostałam przyłapana na przestępstwie kradzieży przedmiotów o wartości przekraczającej 800 zł. Chciałaby się dobrowolnie poddać karze i pyta, czy jest taka możliwość. Wykonuje zawód nauczycielki i nie wie, jak dalej mogłaby się rozwinąć ta sytuacja. Jakie konsekwencje grożą za kradzież rzeczy, których wartość przekracza 800 zł?
Rzeczywiście wszystko zależy od tego, jakiej wartości był skradziony przedmiot. Zgodnie bowiem z treścią art. 278 § 1 Kodeksu karnego: „kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Jeżeli przedmiot, który został skradziony, opiewa na wartość niższą aniżeli 800 zł, należy mówić o wykroczeniu. Jeżeli na wyższą, tak jak w przypadku pani Ewy, należy mówić o przestępstwie, a więc powyższej regulacji. Przy czym, jeśli sprawca zabiera jednym czynem kilka rzeczy, to należy uwzględniać ich wartość łączną.
Jeżeli przedmiot opiewał na kwotę bardzo zbliżoną do 800 zł, możemy także mówić o przypadku mniejszej wagi na podstawie § 3, gdzie „w wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”. Wypadek mniejszej wagi zachodzi wówczas, gdy czyn wyczerpuje znamiona podstawowego typu przestępstwa, ale charakteryzuje się „przewagą łagodzących elementów przedmiotowo-podmiotowych”, zwłaszcza należących do znamion danego typu przestępstwa, które sprawiają, że czyn „nie przybiera zwyczajnej postaci, lecz zasługuje na znacznie łagodniejsze potraktowanie”, jest „przestępstwem o mniejszym ładunku społecznej ujemności”.
Zobacz też: Co grozi nieletniemu za kradzież poniżej 500 zł
Dla ustalenia tych okoliczności należy korzystać z kryteriów oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu z art. 115 § 2 Kodeksu karnego, odnosząc je do danego typu przestępstwa, przy założeniu, że wypadek mniejszej wagi musi wykazywać stosunkowo niski ładunek społecznej szkodliwości w porównaniu z czynem zakwalifikowanym jako typ podstawowy tego samego przestępstwa. „Wypadek mniejszej wagi jest stanem pośrednim między brakiem treści materialnej przestępstwa a stanem uznawanym za przestępstwo typu podstawowego”, jest to czyn, w którym „stopień społecznej szkodliwości oraz wina sprawcy są znacznie niższe niż w przypadku typu podstawowego, a nie są jeszcze subminimalne, jak w razie znikomości tych znamion, zupełnie odejmującej czynowi charakter przestępczy” (wyr. SA w Krakowie z 5.6.2002 r., sygn. akt II AKa 128/02).
Przeczytaj też: Mandat za kradzież w sklepie konsekwencje
Jeżeli jednak pani Ewa została złapana na gorącym uczynku i przyznała się do winy, to jak najbardziej może podda się dobrowolnie karze, co sprawi, iż, co do zasady, nie będzie przeprowadzone postępowanie sądowe, a prokurator od razu skieruje do sądu wniosek o dobrowolne poddanie się karze z ustaloną ze oskarżoną karą.
Zgodnie bowiem z art. 335 § 1 Kodeksu postępowania karnego – jeżeli oskarżony przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte, można zaniechać przeprowadzenia dalszych czynności. Jeżeli zachodzi potrzeba oceny wiarygodności złożonych wyjaśnień, czynności dowodowych dokonuje się jedynie w niezbędnym do tego zakresie. W każdym jednak wypadku, jeżeli jest to konieczne dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, należy przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe, a zwłaszcza dokonać oględzin, w razie potrzeby z udziałem biegłego, przeszukania lub czynności wymienionych w art. 74 § 2 pkt 1 w stosunku do osoby podejrzanej, a także przedsięwziąć wobec niej inne niezbędne czynności, nie wyłączając pobrania krwi, włosów i wydzielin organizmu. Prokurator, zamiast z aktem oskarżenia, występuje do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar lub innych środków przewidzianych za zarzucany mu występek, uwzględniających również prawnie chronione interesy pokrzywdzonego. Uzgodnienie może obejmować także wydanie określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu.
Z uwagi na powyższe, jeżeli pani Ewa przyznała się do winy, a wartość skradzionego przedmiotu nie jest znaczna oraz sprawa nie budzi wątpliwości, proponowałbym rozmówić się z prokuratorem i zaproponować dobrowolne poddanie się karze. Prokurator zapewne wyrazi na to zgodę – jeżeli wszystko zostało wyjaśnione. Kara wtedy jest znacznie niższa i ustalona wspólnie z panią Ewą.
Przykład pierwszy
Jan, student, w drodze na uczelnię zauważył, że zapomniał portfela w kawiarni. Gdy wrócił, by go odzyskać, okazało się, że portfel został skradziony. Zawierał on, oprócz dokumentów, kart bankowych, również gotówkę w kwocie 450 zł. Sprawa została zgłoszona na policję, a ze względu na wartość skradzionego mienia, potraktowano ją jako wykroczenie.
Przykład drugi
Ewa, posiadaczka ekskluzywnego butiku, padła ofiarą kradzieży. Nieznany sprawca w nocy włamał się do sklepu i ukradł torebki o łącznej wartości 15 000 zł. W tym przypadku, ze względu na wysoką wartość skradzionych przedmiotów, czyn zakwalifikowano jako przestępstwo. Policja, po analizie nagrań z kamer bezpieczeństwa, szybko zidentyfikowała i aresztowała sprawcę.
Przykład trzeci
Tomasz, pracownik biurowy, zdecydował się na zakup nowego telefonu komórkowego. Dzień po zakupie, podczas podróży tramwajem telefon został skradziony z kieszeni kurtki. Wartość przedmiotu wynosiła 1400 zł. Tomasz zgłosił zdarzenie na policji, gdzie sprawa została zakwalifikowana jako przestępstwo, jednak jak dotąd sprawcy nie ustalono. Przypadki takie jak ten podkreślają znaczenie wartości skradzionego mienia w prawnych kwalifikacjach kradzieży.
Wartość skradzionego przedmiotu jest kluczowym kryterium determinującym, czy dany czyn zostanie zakwalifikowany jako wykroczenie czy przestępstwo. Zmiany w przepisach prawnych, które wprowadzają jasny próg kwotowy, ułatwiają ocenę czynów i ich klasyfikację. Równocześnie, prawo przewiduje możliwość łagodniejszego traktowania w określonych okolicznościach, co pozwala na bardziej zindywidualizowane podejście do sprawy. Przykłady z życia wzięte pokazują różnorodność sytuacji, z którymi muszą zmierzyć się organy ścigania oraz sądy, podkreślając jednocześnie społeczną szkodliwość kradzieży.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie kradzieży? Nasz zespół doświadczonych prawników oferuje profesjonalne porady online oraz wsparcie w przygotowaniu niezbędnych pism prawnych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i skuteczną pomoc prawną, dostosowaną do Twojej indywidualnej sytuacji. Zapraszamy do kontaktu poprzez formularz pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
4. Wyr.ok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 czerwca 2002 r., sygn. akt II AKa 128/02
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika