Bójka w szkole sprowokowana przez poszkodowanego

Naruszenie nietykalności cielesnej

Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu karnego (K.k.) oraz Kodeksu postępowania karnego (K.p.k.).

W pierwszej kolejności należałoby się zastanowić, czy siniak, który powstał u kolegi syna, jest uszczerbkiem na zdrowiu, a jeżeli tak, to czy trwa dłużej aniżeli 7 dni, czy też krócej. Nie można bowiem wykluczyć sytuacji, że całe zdarzenie może być zakwalifikowane jako naruszenie nietykalności cielesnej. O ile bowiem kolega syna zgłosi sprawę na policję, względnie uczyni to dyrekcja szkoły, organa ścigania będą zmuszone dopuścić dowód z opinii biegłego lekarza sądowego na okoliczność ustalenia uszczerbku na zdrowiu kolegi syna, tj. czy z uszczerbkiem mamy do czynienia, a jeżeli tak, to jak długim. Dopiero wydanie w sprawie opinii będzie wskazywało na kwalifikację prawną czynu.

Istotne znaczenie ma przepis art. 157 K.k., zgodnie z którym:

§ 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą.

§ 5. Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na jej wniosek.”

W chwili obecnej należy zatem powstrzymać się od jakichkolwiek kroków, albowiem być może postępowanie nie będzie prowadzone z urzędu. Wszystko zależy od tego, jaką opinię wyda biegły lekarza. Zgodnie z art. 158 K.k., który penalizuje pobicie, konieczne jest wystąpienie skutków opisanych w art. 156 § 1 lub 157 § 1 K.k. Wyłączony z tego kręgu jest przepis art. 157 § 2 K.k. czyli „naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni”.

Zobacz też: Bójka w szkole konsekwencje

Prywatny akt oskarżenia

Nawet gdyby naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia u pokrzywdzonego trwał nie dłużej 7 dni, to nie oznacza to braku odpowiedzialności. Wówczas pokrzywdzony może skierować sprawę, ale musi sam skierować do sądu prywatny akt oskarżenia. Opiszę postępowanie w sytuacji uznania, iż czyn ścigany jest z oskarżenia prywatnego. W takiej sytuacji akt oskarżenia może ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie. Rozprawę główną poprzedza posiedzenie pojednawcze, które prowadzi sędzia. Na wniosek lub za zgodą stron sąd może zamiast posiedzenia pojednawczego wyznaczyć odpowiedni termin dla przeprowadzenia postępowania mediacyjnego. Posiedzenie pojednawcze rozpoczyna się wezwaniem stron do pojednania. W protokole posiedzenia pojednawczego należy w szczególności zaznaczyć stanowisko stron wobec wezwania do pojednania oraz wyniki przeprowadzonego posiedzenia pojednawczego; jeżeli doszło do pojednania, protokół podpisują także strony. Istotnym jest, iż niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na posiedzenie pojednawcze bez usprawiedliwionej przyczyny uważa się za odstąpienie od oskarżenia; w takim wypadku prowadzący posiedzenie postępowanie umarza. W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego prowadzący posiedzenie pojednawcze kieruje sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin.

W razie niedojścia do pojednania kieruje się sprawę na rozprawę główną, a w miarę możności wyznacza od razu jej termin, chyba że zachodzi potrzeba skierowania sprawy na posiedzenie w celu innego rozstrzygnięcia. W takiej sytuacji strony obecne na posiedzeniu powinny zgłosić wnioski dowodowe.

Oskarżycielem prywatnym jest pokrzywdzony, który wnosi i popiera oskarżenie o przestępstwo ścigane w trybie prywatnoskargowym (art. 59 § 1 K.p.k.).

Obrona konieczna

Na koniec przedstawię jeszcze w skrócie zagadnienie obrony koniecznej. Otóż nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. Wyraźnie wskazać należy, iż w art. 25 § 3 K.k. ustawodawca przewiduje wyłączenie podlegania karze. Zgodnie z tym przepisem nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.

W interesie Pani syna jest, aby ujrzały światło dzienne okoliczności towarzyszące całemu zdarzeniu, tj. sprowokowanie Pani syna, kto pierwszy użył siły fizycznej, a nie słownej. Mniemam, iż w tym przedmiocie konieczne byłoby złożenie wniosków dowodowych o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność dokładnego ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, a przede wszystkim na okoliczność ustalenia, że stroną atakującą od samego początku był „pokrzywdzony”. W trakcie wyjaśnień koniecznym byłoby wskazywanie, iż syn działał w obronie koniecznej, albowiem zachowanie pokrzywdzonego naruszało wszelkie zasady współżycia społecznego.

Podkreślam jednak, że na tę chwilę jest zbyt wcześnie, by opisywać ewentualne możliwości, albowiem nie wiadomo, czy naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia u pokrzywdzonego trwało nie dłużej niż 7 dni, czy też dłużej niż 7 dni.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.