Zniszczenie dowodów rzeczowych w sprawie - co zrobić?

Przepadek poprzez zniszczenie

Otrzymał Pan postanowienie o orzeczeniu przepadku przedmiotów opisanych w wykazie dowodów rzeczowych – przepadek poprzez zniszczenie. Ponadto sąd postanowił na podstawie art. 230 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (K.p.k.) o zwrocie na Pana rzecz innych przedmiotów stanowiących dowody rzeczowe. Niestety nie jestem w stanie zweryfikować, które przedmioty mają zostać zniszczone, a które mają zostać Panu zwrócone, ponieważ nie znam akt sprawy.

Sąd wydał przedmiotowe postanowienie, ponieważ w wyroku skazującym osoby, które popełniły przestępstwo, nie zawarto rozstrzygnięcia w przedmiocie dowodów rzeczowych.

Przedmioty pochodzące z przestępstwa

Zgodnie z art. 44 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (K.k.), sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa. Fakultatywnie, sąd może orzec, a w wypadkach wskazanych w ustawie orzeka, przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa (art. 44 § 2).

Przedmiotami pochodzącymi bezpośrednio z przestępstwa są wszelkie przedmioty wytworzone lub uzyskane w przestępny sposób przez sprawcę. Z kolei przedmioty, które służyły do popełnienia przestępstwa, to takie, które zostały użyte do jego popełnienia, a przedmiotami, które były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, są takie, których sprawca nie użył do popełnienia przestępstwa, ale które przygotował w tym celu.

Zgodnie z art. 44 § 5 K.k. przepadku przedmiotów określonych w § 1 lub 2 nie orzeka się, jeżeli podlegają one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi. 

Oznacza to, że w wypadku, kiedy przedmioty pochodzą bezpośrednio z przestępstwa, orzeczenie przepadku jest obligatoryjne, chyba że podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu albo innej osobie. Podobnie jest w przypadku narzędzi przestępstwa, czyli przedmiotów stanowiących mienie ruchome, służących lub przeznaczonych do popełnienia przestępstwa, z tym, że orzeczenie przepadku w tej sytuacji jest fakultatywne dla sądu.

Zwrot dowodów rzeczowych

Jeśli zaś chodzi o zwrot dowodów rzeczowych, to zgodnie z art. 230 § 2 K.p.k. należy zwrócić osobie uprawnionej zatrzymane rzeczy niezwłocznie po stwierdzeniu ich zbędności dla postępowania karnego. Jeżeli wyniknie spór co do własności rzeczy, a nie ma dostatecznych danych do niezwłocznego rozstrzygnięcia, odsyła się osoby zainteresowane na drogę procesu cywilnego.

Podsumowując, sąd co do zasady prawidłowo orzekł przepadek przedmiotów poprzez zniszczenie (to dotyczy przedmiotów, które nie podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu) oraz zwrot przedmiotu stanowiącego dowód rzeczowy (jako zbędny już dla postępowania). Zakładając, oczywiście, że przedmioty, które mają zostać zniszczone, rzeczywiście pochodzą z przestępstwa i nie podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu. Niestety nie jestem w stanie tego zweryfikować na podstawie samego numeru dowodu rzeczowego w postanowieniu.

Zażalenie na postanowienie sądu

W terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia przysługuje Panu prawo do złożenia zażalenia na to postanowienie, gdyby nie zgadzał się Pan np. z zarządzeniem zniszczenia dowodu rzeczowego z pkt I.

Po uprawomocnieniu się postanowienia (po upływie 7 dni od dnia jego doręczenia, gdy nie złoży Pan zażalenia) będzie Pan mógł odebrać dowód rzeczowy w sądzie. Najlepiej wcześniej skontaktować się z Biurem Obsługi Interesantów i umówić termin odbioru. Przy odbiorze będzie Pan musiał okazać aktualny dowód tożsamości.

Jeśli chodzi o odszkodowanie, to powinno zostać orzeczone w wyroku skazującym, a nie w tym postanowieniu, którego dotyczy zapytanie. Jeśli składał Pan wniosek o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody, to sąd musiał taki wniosek uwzględnić. Zgodnie bowiem z art. 46 § 1 K.k. w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Brak uwzględnienia wniosku o orzeczenie obowiązku naprawienia szkody, jeśli go Pan złożył, stanowi podstawę do zaskarżenia wyroku.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.