Próba wyłudzenia danych osobowych, co zrobić?

Wyłudzenie danych osobowych

Dopóki wyłudzone dane osobowe naszego klienta nie będą wykorzystane w celu wyrządzeniu mu szkody majątkowej lub osobistej, nie można mówić o przestępstwie. Nie oznacza to jednak, że nie ma on zgłosić sprawy na policję. Zachowanie sprawcy może bowiem wypełniać znamiona czynu zabronionego z art. 190a § 2 K.k.

Na początek przytoczę pełną treść art. 190a K.k. dla lepszego zobrazowania problemu. Zgodnie z nim:

„Art. 190a. § 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego”.

Opisany przypadek wyłudzenia danych osobowych winien być oceniany z punktu widzenia § 2.

Podszywanie się pod inną osobę

W tej sprawie posłużę się literaturą. „Wyrażenie podszywa się – zgodnie z językowym znaczeniem - oznacza podawanie się fałszywie za kogoś innego, zaś wykorzystywanie (w kontekście brzmienia art. 190a § 2 k.k.) należy ujmować jako »użycie czegoś dla osiągnięcia jakiegoś celu, zysku«. Gdy zaś chodzi o określenie wizerunek, to Słownik języka polskiego zna dwa jego znaczenia: »czyjaś podobizna na rysunku, obrazie, zdjęciu itp.« oraz »sposób, w jaki dana osoba lub rzecz jest postrzegana i przedstawiana«. Należy sądzić, że na gruncie art. 190a k.k. w grę będą wchodzić oba znaczenia słowa »wizerunek«. Trzeba zwrócić uwagę, że ustawodawca użył określenia wizerunek lub inne jej dane osobowe, a nie sformułowania »wizerunek lub dane osobowe«, tym samym przesądzając, że wizerunek niejako wchodzi w skład danych osobowych” (M. Mozgawa, Komentarz do art.190a Kodeksu karnego, 01.09.2014).

Posłużenie się danymi innej osoby

Samo podszycie się nie jest jeszcze karalne. Musi bowiem wystąpić działanie, które zmierza do wyrządzenia szkody majątkowej lub osobistej. I to, moim zdaniem, będzie najtrudniejsze do wykazania, albowiem osoba trzecia musiałaby posłużyć się danymi publicznie w celu wyrządzenia szkody materialnej lub osobistej. Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca nie wymaga by szkoda majątkowa lub osobista wystąpiła, bowiem w treści § 2 wskazuje się jedynie na działanie zmierzające do wyrządzenia takiej szkody. Samo zatem zamierzenie wykorzystania faktury w celu zaszkodzenia w mojej ocenie winno być karane.

Czyn z art. 190a § 2 K.k. jest ścigany na wniosek pokrzywdzonego. Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Osoba taka jako pokrzywdzona ma prawo złożyć na policję lub do prokuratury wniosek o ściganie. Zgodnie z § 4 przestępstwo ścigane jest na wniosek, co z kolei powoduje, że bez powiadomienia organów ścigania o zdarzeniu, te nie podejmą żadnych czynności. Z chwilą złożenia wniosku dalsze czynności organy ścigania podejmują z urzędu.

Odpowiednim organem do przyjęcia takiego wniosku jest właściwa miejscowo prokuratura rejonowa lub komenda/komisariat policji. Wniosek może pan Marek jako pokrzywdzony złożyć w formie pisemnej lub ustnej do protokołu. Choćby postępowanie miało zostać umorzone, to jednak zostanie ślad w aktach sprawy, co w razie rzeczywistego posłużenia się jego danymi zwolni go od ewentualnej odpowiedzialności.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. M. Mozgawa, Komentarz do art.190a Kodeksu karnego, 01.09.2014
3. Słownik języka polskiego - https://sjp.pwn.pl/

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.