Interwencja policji i znalezienie narkotyków w mieszkaniu, jaka kara grozi?

Posiadanie narkotyków

Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r., poz. 172) „kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. Wskazać należy, że przedmiotem ochrony tego przepisu jest życie i zdrowie publiczne, a także życie i zdrowie konkretnej osoby. Jeżeli chodzi o czynność, która podlega karze, to mowa w tym przepisie o posiadaniu, czyli chociażby krótkotrwałe, faktyczne władztwo nad daną rzeczą. Każde władanie środkiem odurzającym lub substancją psychotropową jest posiadaniem w rozumieniu analizowanego przepisu.

W tym miejscu zasadne jest również odwołanie się do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt I KZP 24/10, zgodnie z którą: „posiadanie występuje […] zarówno, gdy chodzi o dysponowanie środkiem narkotycznym dla własnej konsumpcji, jak i w związku z chęcią wprowadzenia go do obrotu. Negowanie takiej tezy nie wytrzymuje krytyki. Razi sztucznością i jest całkowicie nieprzekonujące spotykane w judykaturze rozróżnienie między «posiadaniem» środka odurzającego (które jest karalne), a «dysponowaniem» związane z jego użyciem, które karalne już nie jest […]. Nie można […] wykluczyć, że zażycie środka narkotycznego miało miejsce bez jego posiadania, czy też taki środek został podany wbrew woli osoby go przyjmującej, a nawet jej świadomości w tym względzie. Jeżeli zatem takiej możliwości nie sposób całkowicie wyeliminować, to stwierdzenie znajdowania się określonej osoby pod wpływem środka odurzającego (substancji psychotropowej) nie może być równoznaczne z dowodem na okoliczność, iż wcześniej posiadała ona taką substancję. Kwestia ta, jak się zdaje, nie powinna budzić kontrowersji”.

Na uwagę zasługuje również wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. akt II AKa 380/08: „o posiadaniu narkotyku można mówić tylko wtedy, gdy sprawca dysponuje co najmniej jedną działką narkotyku. Tak więc bez wątpienia kryterium tego nie spełnia osad marihuany na szklanej lufce”.

Ilość środków odurzających

W art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2023 r., poz. 172) jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli chodzi o samo pojęcie znacznej ilości, tj. wskazanie ile to jest ta znaczna ilość, to warto zwrócić uwagę na orzecznictwo:

„Kryterium decydującym o tym, czy ilość środków odurzających jest «znaczna», «nieznaczna» czy «zwykła» są: ich masa wagowa (gramy, kilogramy, tony, ilość porcji), rodzaj środka odurzającego (podział na narkotyki tzw. twarde i miękkie) i cel przeznaczenia (w celach handlowych, na potrzeby własne)” – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2000 r., sygn. akt III AKa 22/00.

„Za znaczną ilość środka odurzającego z art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii [obecnie art. 59 ust. 3 ustawy z 2005 r. – przyp. B.K.] uznać należy 200 gramów amfetaminy. Skoro bowiem jedna porcja tego środka wynosi zwykle 0,1 grama, to podana ilość wystarcza do wykonania 2000 porcji, zatem wystarczy do jednorazowego odurzenia się znacznej ilości ludzi; znaczna jest też wartość tej ilości narkotyku, wynosząca według cen rynkowych około 60 tys. zł. Spełnione jest więc kryterium ilościowe omawianego znamienia(o tym wyrok SN z dnia 17 czerwca 1999 roku – IV KKN 813/98, OSNPK 1/00 poz. 2)” – wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2000 r,. sygn. akt II AKa 124/00.

„Znaczna ilość narkotyków to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się co najmniej kilkudziesięciu osób” – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 2007 r., sygn. akt III KK 257/06.

Przypadki mniejszej wagi

Przechodząc dalej, w art. 62 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2023 r., poz. 172) wskazano, że w przypadku mniejszej wagi (związanej z posiadaniem środków odurzających lub substancji psychotropowych) sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W pierwszej kolejności wskazać należy, że przepis ten odnosi się do typu podstawowego przestępstwa, tj. czynu zabronionego określonego w art. 62 ust. 1 ustawy. Nie dotyczy zatem czynu polegającego na posiadaniu znacznej ilość środka odurzającego lub środka psychotropowego określonego w ust. 2 tego przepisu. Co ważne, nie ma żadnego katalogu przesłanek, czy kryteriów pozwalających jednoznacznie uznać, że w danym konkretnym przypadku nastąpił wypadek mniejszej wagi. O tym decydować będą łącznie zarówno podmiotowe, jak i przedmiotowe okoliczności sprawy. Pod uwagę w takiej sytuacji bierze się:

• ilość i rodzaj środka odurzającego lub substancji psychotropowej,
• cel, w jakim środek ten posiadania (użytek własny, użyczenie, sprzedaż)
• finalne przeznaczenie (odurzenie rekreacyjne, zaspokojenie potrzeby osoby uzależnionej, zmniejszenie cierpienia osoby chorej) (W. Zontek, Komentarz do wybranych przepisów ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii [w:] Przestępstwa narkotykowe i dopalacze. Komentarz, red. W. Górowski, D. Zając, Kraków, art. 62).

Możliwość umorzenia postępowania

Należy również zwrócić uwagę na przepis art. 62a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2023 r., poz. 172) zgodnie z którym „jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w art. 62 ust. 1 lub 3, są środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek sprawcy, postępowanie można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości”.

Aby można było zastosować ten przepis, to wyżej wskazane przesłanki muszą wystąpić łącznie, tj. razem. Jeżeli chodzi o nieznaczną ilość, to również i ten termin nie został określony przez ustawodawcę. „Według słownika języka polskiego »nieznaczny« to »taki, który nie jest znaczący, mały, błahy, drugorzędny, nieważny, niewielki, nikły«” (Praktyczny…, red. H. Zgółkowa, t. 24, s. 250). Wyjaśnienie to nie oddaje jednak w pełni omawianego określenia w kontekście posiadania środków odurzających lub substancji psychotropowych, gdyż np. nie uwzględnia ich jakości, zawartości w nich substancji czynnej itp. Na pewno jednak jest to ilość niewielka, odpowiadająca doraźnym potrzebom uzależnionego, to jest odczuwanemu współcześnie głodowi narkotycznemu, jedna, dwie porcje, lecz nie ilość od tego większa, choćby zgromadzono ją w przewidywaniu przyszłych potrzeb (por. wyrok SA w Krakowie z 4.10.2000 r., sygn. akt II AKa 161/00). Warte podkreślenia jest to, że w praktyce organów ścigania będzie chodziło o posiadane u zatrzymanego narkotyki przeznaczone na własny użytek. Rację ma C. Kąkol, który uważa, że „niewielka ilość narkotyku stwarza pewne domniemanie faktyczne, że może być użyta (zażyta) tylko przez sprawcę” („Rzeczpospolita” 2012/4, s. 16). Jak każde domniemanie, także i to może zostać w toku czynności procesowych obalone. Z okoliczności powinno jednak jednoznacznie wynikać, że ujawniona nieznaczna ilość narkotyków jest przeznaczona do skonsumowania przez ich posiadacza”.

Obrona osoby, u której policja znalazła narkotyki

Ostatecznie to, co Pan powinien w danej sytuacji zrobić, tj. o co wnosić – czy o warunkowe umorzenie postępowania, czy też dobrowolne poddanie się karze – będzie zależało od postawionych Panu zarzutów, tj. z której części art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii dostanie Pan zarzut. Prawdopodobnie będzie to art. 62 ust. 1. W takiej sytuacji warto wskazać, że:

• charakter czynu był jednorazowy,
• środki odurzające były przeznaczona na własny użytek,
• na skutek przyjęcia środków trafił Pan do szpitala,
• więcej ta sytuacja się nie powtórzy.

Warto w takim przypadku wnosić o warunkowe umorzenie postępowania, powołując się również na to, że cieszy się Pan dobrą opinią w szkole/w miejscu pracy i nie był Pan karany wcześniej za żadne przestępstwo.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii - Dz.U. 2005 nr 179 poz. 1485
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt I KZP 24/10
3. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. akt II AKa 380/08
4. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2000 r., sygn. akt III AKa 22/00
5. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 2007 r., sygn. akt III KK 257/06

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.