Uniemożliwianie kontaktów ze schorowanym rodzicem

Przesłanki znęcania się nad osobą najbliższą

Publikowany artykuł, który Pan przywołał, dotyczy przestępstwa znęcania się fizycznego lub psychicznego nad osobą najbliższą, a nie utrudniania kontaktów dorosłego dziecka z rodzicem. Kodeks rodzinny i opiekuńczy w kwestii kontaktów rodzica z dzieckiem odnosi się wyłącznie do dziecka niepełnoletniego. Na gruncie przepisów rodzinnych nie ma więc Pan możliwości wnosić o uregulowanie kontaktów z ojcem.

Jeśli chodzi o przestępstwo znęcania się, w tym także psychicznego – ten czyn zabroniony reguluje art. 207 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny („K.k.”). Co do zasady, ustawa przewiduje za ten czyn zabroniony karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Ustawa przewiduje surowszą odpowiedzialność w przypadku, gdy ofiarą znęcania się jest osoba nieporadna ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny (kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8). Wszystkie typy przestępstwa znęcania są występkami, ściganymi z oskarżenia publicznego z urzędu. Wystarczy więc złożyć do właściwej miejscowo prokuratury na piśmie zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa znęcania się nad osobą najbliższą.

Zwracam natomiast uwagę, że opis Pana sprawy nie daje jednoznacznej odpowiedzi, czy w tej sprawie można w ogóle mówić o znęcaniu się. Co prawda, pojęcie znęcania się jest pojęciem szerokim i nieokreślonym, i może obejmować różne sposoby zachowania się sprawcy, niemniej jednak zdaniem Sądu Najwyższego znęcanie się oznacza działanie albo zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dolegliwych cierpień moralnych (psychicznych), powtarzających się albo jednorazowych, lecz intensywnych i rozciągniętych w czasie (wyrok SN z dnia 8 lutego 1982 r., II KR 5/82, wyrok SN z dnia 24 października 2000 r., WA 37/00, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 8 marca 2012 r., II AKa 388/11).

Uporczywe utrudnianie kontaktów z rodzicem seniorem, zawiadomienie do prokuratury

Podsumowując, może Pan złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa znęcania się do prokuratury właściwej ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa, czyli w tym przypadku miejsce zamieszkania ojca. W zawiadomieniu powinien Pan wskazać, że utrudnianie kontaktów jest uporczywe, bo trwa od dłuższego czasu, i stanowi formę znęcania się psychicznego nad starszą osobą. Po złożeniu zawiadomienia zostaną przeprowadzone czynności w tej sprawie mające na celu poczynienie stosownych ustaleń, ale podkreślam, że prokurator może zdecydować o umorzeniu postępowania wobec stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego.

Przykłady

Pani Maria, 68-letnia emerytka, od roku przebywa pod opieką swojego młodszego syna, Andrzeja. Starszy syn, Paweł, mieszka w innym mieście i regularnie odwiedzał matkę przed jej przeprowadzką. Niestety, od momentu przeprowadzki Andrzej zaczął uniemożliwiać Pawłowi kontakty z matką, argumentując, że jego obecność wywołuje u niej stres. Paweł, który jest mocno związany z matką, wielokrotnie próbował nawiązać kontakt telefoniczny, ale Andrzej blokował jego numery. Maria, z powodu izolacji od syna, popadła w depresję i stale wyraża chęć zobaczenia Pawła.

Pan Jan, 75-letni wdowiec, mieszka z córką Anną, która jest jego jedyną opiekunką. Jan ma również syna Marka, który pracuje za granicą, ale regularnie odwiedzał ojca i kontaktował się z nim telefonicznie. Od pewnego czasu Anna zaczęła utrudniać Markowi kontakty z ojcem, twierdząc, że Jan jest zbyt chory na odwiedziny. Marek, zaniepokojony stanem ojca, zauważył, że rozmowy telefoniczne są przerywane, a listy pozostają bez odpowiedzi. Jan, z powodu braku kontaktu z Markiem, czuje się opuszczony i osamotniony, co negatywnie wpływa na jego zdrowie psychiczne.

Pani Zofia, 82-letnia seniorka, mieszka w domu opieki. Jej córka, Katarzyna, ma pełnomocnictwo do zarządzania jej sprawami. Syn Zofii, Adam, od czasu do czasu odwiedzał matkę, ale Katarzyna zaczęła utrudniać te wizyty, twierdząc, że Adam nie ma prawa widywać matki bez jej zgody. Zofia, która zawsze cieszyła się z wizyt syna, zaczęła się skarżyć personelowi domu opieki na brak kontaktu z Adamem. Katarzyna konsekwentnie uniemożliwia Adamowi spotkania, argumentując, że są one niepotrzebnym stresem dla matki. Zofia odczuwa ogromny smutek z powodu braku kontaktu z synem, co pogarsza jej stan zdrowia.

Podsumowanie

Uporczywe utrudnianie kontaktów z seniorem może stanowić formę znęcania się psychicznego, co może być podstawą do złożenia zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa do prokuratury. Ważne jest, aby odpowiednio udokumentować uporczywość i długotrwałość takich działań, aby mogły one zostać uznane za znęcanie się nad osobą najbliższą. Prokuratura przeprowadzi stosowne postępowanie, jednak może również zdecydować o umorzeniu, jeśli nie zostaną stwierdzone znamiona czynu zabronionego.

Oferta porad prawnych

Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism, zapewniając wsparcie w rozwiązywaniu problemów prawnych związanych z utrudnianiem kontaktów z bliskimi i innymi sprawami rodzinnymi. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać indywidualne i kompleksowe wsparcie prawne. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 1982 r., II KR 5/82
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2000 r., WA 37/00
4. Wyrok Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 8 marca 2012 r., II AKa 388/11