Zastraszanie i groźby po rozstaniu, jak się bronić i odzyskać spokój?

• Data: 2025-01-06 Autor: Katarzyna Talkowska

Jak mam zwalczyć zastraszanie byłego chłopaka, który ciągle pisze mi, że mój koniec jest bliski? Odkąd z nim zerwałam, do mnie i do moich znajomych wypisuje wiadomości, że spotka mnie kara. Co mogę zrobić?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Zastraszanie i groźby po rozstaniu, jak się bronić i odzyskać spokój?

Groźby karalne

Z uwagi na opis wskazany przez Panią zasadne jest przeprowadzenie analizy zachowań pod kątem kilku przestępstw. Najpierw trzeba odnieść się do zachowania polegającego na używaniu groźby. Zgodnie z art. 190 § 1 ustawy Kodeks karny kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Co ważne, ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. Przedmiotem ochrony tego przepisu jest wolność człowieka postrzegana w kategoriach psychicznych, tj. jako poczucie bezpieczeństwa jednostki. Przede wszystkim chodzi tutaj o wolność od strachu, lęku czy uczucia zagrożenia (tak m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 lutego 2007 r., sygn. akt. IV KK 273/06). Pokrzywdzonym tym przestępstwem może być tylko osoba, do której taka groźba jest kierowana i która w jej następstwie mogłaby bezpośrednio lub pośrednio ponieść szkodę (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 lutego 2008 r., sygn. akt. IB KK 407/07). Jeżeli chodzi o to, co należy rozumieć pod pojęciem „grożenia”, to jest to zapowiedź czegoś złego, tj. popełnienia przestępstwa. Natomiast w zakresie rodzaju tego przestępstwa to chodzi tu o wszystkie rodzaje przestępstw, które uregulowane są w Kodeksie karnym, a także w innych ustawach.

Ustawodawca w żaden sposób nie precyzuje sposobu sformułowania groźby, co oznacza, że może ona zostać zarówno wypowiedziana, jak też przyjąć formę pisemną, a nawet zostać wyrażona w formie gestu lub innego zachowania (np. podjeżdżanie samochodem na bliską odległość, zwiększanie obrotów silnika, gwałtowne hamowanie – zob. wyrok SN z 3.04.2008 r., sygn. akt IV KK 471/07). Konieczne jest natomiast na tyle klarowne sformułowanie groźby, aby wiadome było, że jej realizacja wiązałaby się z popełnieniem przestępstwa (zob. wyrok SA w Krakowie z 15.10.2008 r., sygn. akt II AKa 140/08), a w istocie – realizacją jego znamion (zob. M. Filar, M. Berent [w:] Kodeks..., red. M. Filar) (zob. K. Lipiński [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021, art. 190).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Obawy osoby zastraszanej

Odnosząc się natomiast do obawy spełnienia groźby, to stanowi to charakterystykę subiektywnego stanu psychicznego pokrzywdzonego, który uznaje, że istnieje realne niebezpieczeństwo zamachu na dobra prawne należące do niego samego lub osób mu bliskich. Obawa ta, to obawa naruszenia lub zagrożenia dóbr prawnych w wyniku popełnienia przestępstwa. Oprócz tego konieczne jest spełnienie dodatkowego, zobiektywizowanego znamienia w postaci uzasadnienia tej obawy. Zatem organ prowadzący postępowanie przygotowawcze, a potem sąd w postępowaniu sądowym muszą, aby skazać za to przestępstwo zbadać zarówno fakt wystąpienia obawy u pokrzywdzonego, jak i to, czy przyjmując perspektywę osoby, wobec której groźba jest kierowana, były sensowne podstawy do wysnucia takiej obawy. W orzecznictwie przyjmuje się, że jednym z kryteriów pozwalających na stwierdzenie u pokrzywdzonego obawy spełnienia groźby mogą być podejmowane przez niego zachowania zmierzające do ochrony zagrożonego dobra prawnego, np. wezwanie policji.

Warto również przeanalizować uzasadnienie obawy spełnienia groźby. Przy jej ocenie należy brać pod uwagę te okoliczności, które wiadome były jej adresatowi, a nie rzeczywisty stopień niebezpieczeństwa spełnienia tej groźby. W tym zakresie kieruje się najczęściej wzorcem osobowym w postaci tzw. rozsądnego człowieka, którego należy podstawić w miejsce pokrzywdzonego, wyposażyć go w jego wiedzę na temat możliwości spełnienia tej groźby i dopiero z takiej perspektywy ocenić, czy groźba była uzasadniona.

W mojej ocenie w kontekście okoliczności sprawy groźba mogła wzbudzić u Pani obawę jej spełnienia, stąd też warto byłoby skierować zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Połączyłabym to z pozostałymi zarzutami do tych osób, które omówię w dalszej części.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Uporczywe nękanie

Kolejnym przestępstwem, które należy rozważyć jest tzw. uporczywe nękanie. Zgodnie z art. 190a § 1 Kodeksu karnego kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. Przedmiotem ochrony tego przestępstwa jest wolność człowieka w sferze psychicznej, którą należy rozumieć jako wolność od strachu i ingerencji w prywatność. Jeżeli chodzi o to, czym powinno cechować się zachowanie sprawy przy tego rodzaju przestępstwie, to wskazać należy, że językowo rzecz ujmując, „nękać” znaczy tyle, co „ustawicznie dręczyć, niepokoić kogoś” (L. Drabik, E. Sobol, Słownik…, s. 283). Pośród zachowań stanowiących realizację tego znamienia wymienia m.in. się wykonywanie telefonów, wysyłanie SMS-ów, e-maili, nachodzenie, zaczepianie, nagabywanie, wysyłanie niechcianych prezentów, śledzenie (zob. np. A. Zoll [w:] Kodeks karny…, t. 2, cz. 1, red. W. Wróbel). Zachowania te, aby realizować znamię nękania, muszą być realizowane wielokrotnie, przy czym mogą być zarówno jednorodne, jak i różnorodne. Ustawa nie wymaga przy tym, aby czynność wykonawcza zawierała element agresji (postanowienie SN z 12.12.2013 r., sygn. akt III KK 417/13). Nękanie musi charakteryzować się uporczywością, a zatem stanowić wyraz uporu sprawcy. Z uporczywym nękaniem mamy do czynienia, gdy sprawca ponawia swoje zachowania mimo sprzeciwu nękanej osoby, czy wręcz żądania zaprzestania zachowań wzbudzających poczcie zagrożenia lub naruszających prywatność.

Podsumowując rekomendowałabym złożenie pisemnego zawiadomienia do prokuratury właściwej ze względu na Pani miejsce zamieszkania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na groźbach karalnych oraz nękaniu przez tą osobę.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Groźba użycia przemocy fizycznej

Podczas kłótni sąsiedzkiej jedna osoba grozi drugiej, że „zrobi z nią porządek” i że „wie, gdzie mieszka, więc musi być gotowa na konsekwencje”. Słowa te wzbudzają u zagrożonego poczucie zagrożenia i lęk o swoje bezpieczeństwo, co powoduje, że unika on kontaktu z sąsiadem i obawia się wychodzić sam z domu.

 

Groźby wobec członka rodziny

Mężczyzna, niezadowolony z decyzji sądu dotyczącej opieki nad dzieckiem, grozi swojej byłej partnerce, że „odbierze jej dziecko i zrobi coś jej nowemu partnerowi, jeśli spróbuje go ograniczyć w kontaktach z dzieckiem.” Kobieta obawia się, że mężczyzna spełni groźby, co wprowadza ją w stan niepokoju i zmusza do podjęcia dodatkowych środków bezpieczeństwa.

 

Groźby związane z majątkiem

W konflikcie biznesowym jedna osoba wysyła do drugiej wiadomość, że „jeśli nie wycofa się z kontraktu, straci firmę, a może i zdrowie”. Odbiorca wiadomości, wiedząc o wcześniejszych działaniach grożącej osoby, uznaje jej groźby za realne i obawia się szkody na swojej firmie i zdrowiu.

Podsumowanie

W polskim prawie groźby karalne są definiowane jako zapowiedzi popełnienia przestępstwa na szkodę innej osoby lub jej bliskich, które wzbudzają w zagrożonym uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione. Ściganie takiej groźby następuje na wniosek pokrzywdzonego, a sankcje obejmują grzywnę, ograniczenie wolności lub karę pozbawienia wolności do lat dwóch. Groźba nie musi być bezpośrednia – może przybrać różne formy, w tym gest lub sugestywne zachowanie. 

Oferta porad prawnych

Jeśli stałeś się ofiarą gróźb, które wzbudziły w Tobie poczucie zagrożenia lub lęku o bezpieczeństwo swoje lub bliskich, oferujemy kompleksową pomoc prawną. Skontaktuj się już teraz, by uzyskać szybką pomoc.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553

2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt III KK 417/13

3. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 października 2008 r., sygn. akt II AKa 140/08

4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2008 r., sygn. akt IV KK 471/07

5. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2008 r., sygn. akt. IB KK 407/07

6. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., sygn. akt. IV KK 273/06

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

odpowiedziprawne.pl

prawo-budowlane.info

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

praworolne.info

ewindykacja24.pl

prawozus.pl

Szukamy prawnika »