• Data: 2025-01-27 Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Wystawiłam fałszywe zaświadczenie o zarobkach i zatrudnieniu osoby, która nie pracuje w firmie, i podpisałam się za kierownika. Bank to zweryfikował i zgłoszono sprawę na policję. Co mi może za to grozić? Jak wybrnąć z tej sytuacji?
Niestety, ale zgodnie z art. 271 Kodeksu karnego (w skrócie K.k.):
„§ 1. Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Sądy wskazują jednak, że pracodawca nie jest inną osobą, o której mowa w tym przepisie, a więc nie popełnia ww. czynu. Niemniej pracodawca, który wystawia taki nieprawdziwy dokument, może podlegać odpowiedzialności karnej z art. 297 K.k.:
„§ 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew ciążącemu obowiązkowi, nie powiadamia właściwego podmiotu o powstaniu sytuacji mogącej mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia finansowego, określonego w § 1, lub zamówienia publicznego albo na możliwość dalszego korzystania z instrumentu płatniczego.
§ 3. Nie podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu wsparcia finansowego lub instrumentu płatniczego, określonych w § 1, zrezygnował z dotacji lub zamówienia publicznego albo zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego”.
Jeśli więc pracodawca wskazuje nieprawdę w zaświadczeniu o zarobkach dla potrzeb kredytu/pożyczki, a dzięki niemu osoba trzecia stara się o pożyczkę lub kredyt, to musi liczyć się z odpowiedzialnością z art. 297 K.k. Wszak pomocnictwo jest karalne tak samo jak przestępstwo (art. 18 i 19 K.k.).
Wymierzając karę za pomocnictwo, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Nadzwyczajne złagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, kary łagodniejszego rodzaju albo na odstąpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku według następujących zasad: jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności niższa od roku, a górną – kara pozbawienia wolności nie niższa od lat 3, sąd wymierza grzywnę albo karę ograniczenia wolności.
Jeśli sprawstwo Pani osoby nie budzi wątpliwości, bo wiedziała Pani, mając akta danej osoby, że poświadcza nieprawdę, to pozostaje walczyć o nadzwyczajne złagodzenie kary, np. grzywny zamiast pozbawienia wolności. Z uwagi na wysokie zagrożenie zalecam już na przesłuchanie jako świadek udać się z adwokatem / radcą prawnym, który pomoże obrać strategię i odpowiadać na pytania funkcjonariuszy. Wybrnięcie może okazać się bowiem niemożliwe, więc pozostanie walczyć o jak najłagodniejszą karę.
Nieprawdziwe zaświadczenie o dochodach
Pracodawca na prośbę swojego pracownika wystawił zaświadczenie o zarobkach, w którym wskazał, że pracownik zarabia 10 000 zł miesięcznie, podczas gdy faktyczny dochód wynosił 5000 zł. Dokument został przedłożony w banku jako podstawa do przyznania kredytu hipotecznego. Pracodawca, choć nie składał wniosku osobiście, został pociągnięty do odpowiedzialności z art. 297 K.k. jako współsprawca.
Sfałszowane zaświadczenie o liczbie zatrudnionych w firmie dla dotacji
Właściciel małej firmy chciał uzyskać dotację z funduszy publicznych na rozwój przedsiębiorstwa i postanowił przedłożyć zaświadczenie, z którego wynikało, że zatrudniał 20 pracowników, mimo że faktycznie zatrudniał jedynie 5 osób. Dokument został wykorzystany w procesie oceny wniosku i miał kluczowe znaczenie dla przyznania środków finansowych. Po ujawnieniu nieprawdziwych informacji właściciel został pociągnięty do odpowiedzialności z art. 297 K.k., ponieważ świadomie złożył nierzetelne dokumenty.
Podanie nieprawdziwych danych w przetargu publicznym
Firma budowlana ubiegająca się o zamówienie publiczne na budowę szkoły przedłożyła dokumentację potwierdzającą, że w przeszłości zrealizowała projekt o podobnej wartości, mimo że tak nie było. Organ publiczny, który weryfikował dokumenty, przyznał kontrakt na podstawie nierzetelnych informacji. Po wykryciu fałszerstwa przedstawiciele firmy zostali pociągnięci do odpowiedzialności zgodnie z art. 297 K.k.
Artykuł przedstawia konsekwencje poświadczenia nieprawdy w dokumentach, zgodnie z art. 271 i 297 Kodeksu karnego. Osoby wystawiające fałszywe dokumenty mogą podlegać karze pozbawienia wolności, szczególnie gdy celem jest uzyskanie korzyści majątkowych lub dotacji. Pracodawcy wystawiający nieprawdziwe zaświadczenia (np. o dochodach) również narażają się na odpowiedzialność. Sąd może jednak zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, szczególnie w przypadku współpracy z organami ścigania.
Zastanawiasz się, jakie są konsekwencje prawne poświadczenia nieprawdy w dokumentach? Skontaktuj się z nami! Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci zrozumieć obowiązujące przepisy oraz wybrać najlepszą strategię obrony. Nie czekaj – już dziś opisz nam swoją sprawę w formularzu umieszczonym pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika