Indywidualne porady prawne
Wyłudzenie pieniędzy przez osobę poznaną w internecie
Autor: Katarzyna Bereda
Padłem ofiarą oszustwa internetowego. W internecie „poznałem” mężczyznę, połączyła nas pasja do sportu – wymienialiśmy się opiniami, rozmawialiśmy o piłce nożnej oraz koszykówce. Imponowała mi jego wiedza, z czasem wzbudził moje zaufanie. Zaczęliśmy razem grać na zakładach bukmacherskich. W pewnym momencie znajomy poskarżył mi się, że ma przejściowe problemy finansowe, więc pożyczyłem mu 200 zł, przesyłając pieniądze poprzez portfel elektroniczny. Od tego się zaczęło. Znajomemu ciągle brakowało pieniędzy, a przy każdej prośbie o pożyczkę zapewniał mnie, że odda, jak tylko wygra na zakładach bukmacherskich. Wierzyłem mu i raz po raz pożyczałem pieniądze, aby mógł zagrać i odzyskać utracone środki. Obiecywał, że wypłaci pieniądze i mi wszystko odda z nawiązką. Zawsze jednak pojawiały się jakieś przeciwności losu, z powodu których nie mógł mi zwrócić pożyczki i potrzebował kolejnego zastrzyku środków, aby się odegrać i mi oddać. W końcu zerwał ze mną kontakt, a pieniędzy jak nie było, tak nie ma. Wstydzę się, że byłem taki naiwny i że tak późno do mnie dotarło, że dałem się po prostu oszukać. Zachowałem całą naszą 3-letnią korespondencję, więc mam dowody, a łączna wartość pożyczonych pieniędzy to ok. 30 tys. zł. Czy jest szansa, aby ten człowiek poniósł odpowiedzialność karną i abym odzyskał swoje pieniądze? Znam jego imię i nazwisko oraz miejscowość, z której pochodzi. Co powinienem zrobić?
Przestępstwo oszustwa – wyłudzenie pieniędzy poprzez wprowadzenie w błąd
W mojej ocenie, w pierwszej kolejności, powinien Pan złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury. Zgodnie bowiem z treścią art. 286 § 1 Kodeksu karnego (K.k.): „Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. Do znamion przestępstwa z art. 286 § 1 K.k. należą trzy oszukańcze sposoby jego popełnienia:
- wprowadzenie innej osoby w błąd,
- wyzyskanie błędu,
- wyzyskanie niezdolności innej osoby do należytego pojmowania przedsiębranego działania.
Pierwszy i drugi opiera się na błędzie pokrzywdzonego, którego wyobrażenie o rzeczywistości nie odpowiada faktom w zakresie istotnym dla podjęcia decyzji o określonym rozporządzeniu mieniem (wyrok SN z 02.12.2002 r., IV KKN 135/00, Prok. i Pr. – wkł. 2003, Nr 6, poz. 8). Sprawca albo błąd ten wywołuje, przedstawiając pokrzywdzonemu fałszywy obraz rzeczywistości, albo wykorzystuje fakt, że pokrzywdzony z innego powodu jest już w błędzie.
Trzeci sposób popełnienia oszustwa wiąże się ze szczególnymi cechami osoby dokonującej rozporządzenia mieniem. Jej niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania może mieć charakter zarówno trwały (gdy przyczyną jest np. niedojrzałość), jak i przejściowy (gdy przyczyną jest np. stan odurzenia) (zob. np. wyrok SA we Wrocławiu z 18.12.2015 r., II AKa 307/15, Legalis; wyrok SA w Gdańsku z 18.11.2015 r., II AKa 339/15, Legalis).
Cechą charakterystyczną oszustwa jest dobrowolność decyzji pokrzywdzonego o rozporządzeniu mieniem, której towarzyszy jednak brak świadomości co do rzeczywistych skutków tego rozporządzenia, w odróżnieniu od wymuszenia rozbójniczego, w którym pokrzywdzony ma świadomość skutków rozporządzenia, ale nie dokonuje go dobrowolnie (postanowienie SN z 25.05.2006 r., IV KK 403/05, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1123; wyrok SN z 10.06.2010 r., IV KK 1/10, KZS 2010, Nr 11, poz. 17). Decyzja o rozporządzeniu mieniem przez pokrzywdzonego oszustwem jest zatem również wadliwa, dlatego komentowany przepis chroni jednocześnie pewną sferę wolności (A.N. Preibisz, Przedmiot, s. 34-35).
Zobacz też: Wyłudzenie danych K.k.
Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa
Z uwagi na powyższe, jeżeli zachowanie znajomego spełnia powyższe znamiona, może Pan złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i skierować je do prokuratury. W zawiadomieniu powinien Pan powołać materiał dowodowy uzasadniający Pana wniosek – a więc wydruki wiadomości, przelewy itp., które potwierdzą działanie, a także inne zapiski lub dowody mogące wskazać na jego winę. W ramach niniejszego postępowania również może Pan dochodzić naprawienia powstałej szkody. Całkiem osobno, jeżeli prokuratura umorzy postępowanie, albowiem uzna brak znamion czynu zabronionego, może Pan wystąpić o zwrot płatności na drodze powództwa cywilnego. Proszę mieć świadomość, że na drodze powództwa cywilnego poniesie Pan koszty m.in. opłaty od pozwu, która zależna jest od wartości przedmiotu sporu. Przy sprawie karnej nie ma natomiast opłaty od wniesionego zawiadomienia.
Przeczytaj też: Jak odzyskać wyłudzone pieniądze
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
