Szantaż przez osobę poznaną w internecie przez messengera

Szantaż przez Facebooka jako groźba bezprawna

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu karnego zwanego dalej K.k.

W mojej ocenie w przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia z czynem, który może wypełniać znamiona przestępstwa, o którym mowa w art. 191 § 1 K.k. Zgodnie z tym przepisem:

„Art. 191. § 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

W pierwszej kolejności pochylić należy się nad zwrotem „groźba bezprawna”. Groźba bezprawna powinna być rozumiana zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 115 § 12 jako groźba określona w art. 190 § 1, jak i groźba spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej. Nie stanowi przy tym groźby bezprawnej zapowiedź spowodowania postępowania karnego, jeśli ma ona na celu jedynie ochronę prawa naruszonego przestępstwem. Innymi słowy nawet gdyby w chwili obecnej wskazał Pan grożącemu, że zgłosi sprawę na policję, to Pana zachowanie polegające na zagrożeniu zgłoszenia sprawy na policję nie może być rozpatrywane w kategoriach zachowania wypełniającego znamiona czynu, o którym mowa w art. 191 § 1 K.k., w przeciwieństwie do zachowania tej osoby, która grozi Panu, że jeżeli nie wykona Pan jego polecenia, tj. nie zapłaci określonej kwoty pieniędzy, wówczas rozpowszechni film pornograficzny z Pana udziałem. Nie ma bowiem wątpliwości, iż zachowanie tej osoby stanowi realną groźbę upublicznia filmu uwłaczającego Pana czci, dobrego imienia, a przede wszystkim prawa do prywatności.

Działanie z zamiarem bezpośrednim

Przez działanie należy rozumieć wykonywanie określonych ruchów, zaniechanie polega na powstrzymaniu się od ich wykonywania, a znoszenie to tolerowanie pewnego nieprzyjemnego dla danej osoby stanu rzeczy (zob. M. Filar, w: Kodeks…, red. O. Górniok, 2006, s. 624). W mojej ocenie zachowanie grożącego winno być postrzegane, jako wykonywanie określonych ruchów zmierzających do szantażowania Pana.

Ustawodawca bowiem posługuje się wskazaniem, iż groźba bezprawna jest dokonywana w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia. W Pana przypadku osoba ta działa z zamiarem bezpośrednim, na co wskazuje jego notoryczność, a także co raz śmielsze działanie. W treści pytania wskazuje Pan, iż dotychczas spełniał wolę grożącego co z kolei karze przypuszczać, że groźby takie były co najmniej kilkukrotne. Nie ulega nadto wątpliwości, iż swym zachowaniem osoba zmierza do wymuszenia na Panu określonego działania, tj. płacenia za milczenie. Można jedynie przypuszczać, że wcześniej czy później zechce z tego uczynić źródło stałego dochodu.

Celem przedstawienia argumentu do walki z ewentualną obroną wskazać należy na pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy z dnia 22 lutego 1963 r., sygn. akt II K 997/60, zgodnie z którym:

„Różnica pomiędzy perswazją i nakłanianiem z jednej strony a zmuszeniem polega na tym, że perswazja lub nakłanianie zmierza poprzez stosowną i przekonywającą argumentację do wywołania zmiany w sferze poglądów i woli przekonywanego oraz podjęcia przez niego jakiejś akcji, bądź powstrzymania się od działania z własnej woli, natomiast zmuszenie ma na celu złamanie oporu wynikającego ze sprzeczności pomiędzy wolą i poglądami zmuszanego, a czynnością, która ma być podjęta lub zaniechana oraz doprowadzenie do podjęcia bądź zaniechania czynności wbrew woli pokrzywdzonego. Środkami wiodącymi do bezprawnego złamania oporu osoby pokrzywdzonej są: przemoc fizyczna (vis absoluta) i przymus psychiczny (vic compulsiva) w postaci groźby popełnienia przestępstwa, groźby spowodowania postępowania karnego i groźby rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego bliskich”.

Obawy związane z szantażem

Groźba popełnienia przestępstwa, która nie wzbudza w zagrożonym uzasadnionej obawy jej spełnienia, nie jest groźbą bezprawną w rozumieniu art. 191 K.k. W Pana jednak przypadku nie można mówić o braku obawy z Pana strony spełnienia zapowiedzi wyrażanych przez tę osobę, skoro, jak wynika z treści Pana pytania, już co najmniej raz wykonał Pan czynność, o którą ta osoba prosiła.

Dowody na szantaż przez Facebooka

W mojej ocenie w obecnej sytuacji nie pozostaje nic innego, jak próbować nagrać rozmowy tej kobiety na telefon lub dyktafon celem ich dalszego wykorzystania w ramach postępowania karnego. Po uzyskaniu dowodów zasadne jest podjęcie decyzji w celu złożenia zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa, albowiem tylko w taki sposób organa ścigania mogą dowiedzieć się o zachowaniu tej osoby. Z chwilą złożenia takiego zawiadomienia postępowanie będzie toczyło się z urzędu. Złożenie takiego zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełniania przestępstwa jest wolne od jakichkolwiek opłat.

Czyn, o którym mowa w art. 191 § 1 K.k., jest ścigany z oskarżenia publicznego z urzędu.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.