Pytanie o karanie za fałszywe zeznania

Zatarcie skazania

Zgodnie z art. 106 Kodeksu karnego „z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.
Instytucja zatarcia skazania wprowadza fikcję prawną polegającą na tym, że skazanie uważa się za niebyłe, czego skutkiem jest usunięcie wpisu o skazaniu z Krajowego Rejestru Karnego”.

Instytucja ta ma na celu przede wszystkim eliminację trwałego charakteru negatywnych następstw skazania. Ponadto prawomocne skazanie wywołuje skutki nie tylko w zakresie prawa karnego ale także w sytuacji społecznej osoby skazanej. Zatem zatarcie skazania umożliwia usunięcie wskazanych ujemnych konsekwencji i ułatwia skazanemu powrót do normalnego życia.

Kwestia dotycząca związania wskazaną fikcją prawną przez organy wymiaru sprawiedliwości jak i inne organy sprawujących funkcje publiczne jest niewątpliwa. Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie przyjmuje się, iż zgodnie z wyraźnym brzmieniem art. 106 „z chwilą zatarcia skazania następuje jego uznanie za niebyłe, czego skutkiem jest usunięcie wpisu o skazaniu z KRK, osoba taka w świetle prawa jest niekarana”. W judykaturze dominuje pogląd, że od chwili zatarcia skazania prawdziwe – z punktu widzenia porządku prawnego – jest stwierdzenie, że danego przestępstwa nie popełniono.

Zobacz też: Przedawnienie wyroku w Niemczech

Konsekwencje zatarcia skazania

Skazanie zatarte nie może rodzić żadnych konsekwencji prawnych ani ograniczać praw osoby, której skazanie uległo zatarciu. Osoba taka może twierdzić, że nie była karana, a wszelkie informacje o jej karalności winny być usunięte z dokumentów, w których je zamieszczono (Marek, Komentarz, s. 294).

Sprawca, którego skazanie uległo zatarciu, jest uprawniony do pomijania faktu skazania we wszelkich składanych publicznie deklaracjach, w tym noszących charakter urzędowy. Zachowanie takie nie wyczerpuje znamienia charakteryzującego niektóre typy czynów zabronionych, polegającego na „wprowadzeniu w błąd”, nie może być również traktowane jako „zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy” w rozumieniu art. 233 § 1 (Zob. G. Bogdan, Kodeks Karny, Część Ogólna, Komentarz).

„Skoro – zgodnie z treścią art. 106 k.k. – skazanie uważa się za niebyłe z chwilą zatarcia, oznacza to, iż z tym momentem nie dochodzi po prostu do wyeliminowania z mocą wsteczną z porządku prawnego wyroku, jako w ogóle niewydanego, oraz do anulowania wywołanych skazaniem skutków (utraty lub ograniczenia praw), a wskazuje na to, że od omawianego momentu skutki te przestają działać na przyszłość, a więc, iż fakt skazania, z chwilą jego zatarcia, nie może rodzić dla skazanego żadnych negatywnych konsekwencji - wobec przywrócenia mu statusu osoby niekaranej” (postanowienie SN z dnia 21 sierpnia 2012 r., sygn. akt IV KK 59/12, OSNKW 2013, nr 1, poz. 3).

„Zgodnie z treścią art. 106 k.k., z chwilą zatarcia skazania, uważa się je za niebyłe. Skutkiem zatarcia skazania jest więc fakt, że za niebyłe uważa się nie tylko skazanie, lecz również samo popełnienie przestępstwa. Oznacza to wprowadzenie fikcji prawnej, że do popełnienia przestępstwa w ogóle nie doszło. W aspekcie pozytywnym od chwili zatarcia skazania prawdziwe – z punktu widzenia porządku prawnego – jest zatem stwierdzenie, że danego przestępstwa nie popełniono” (wyrok SN z dnia 18 czerwca 2009 r., sygn. akt IV KK164/09. LEX nr 512114).

W Pani sytuacji, gdzie skazanie uległo zatarciu z mocy prawa, zgodnie z powyższym, jest Pani traktowana w świetle prawa jako osoba, która nie była karana. Nie zachodzą w niniejszej sprawie wyjątki, takie jak chociażby zawarte w art. 106a, a także sytuacja, w której środki penalne są orzekane dożywotnio.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼