Indywidualne porady prawne
Autor: Marek Gola
Za pośrednictwem portalu społecznościowego przeprowadziłem dwie rozmowy z pewną dziewczyną. W trakcie rozmów zorientowałem się, że konto, z którego współrozmówca prowadzi rozmowę, jest fikcyjne. Osoba ta napisała do mojej partnerki niezgodne z prawdą informację, co w konsekwencji spowodowało rozpad mojego związku. Czy istnieje możliwość sprawdzenia, czy konto na portalu społecznościowym jest fikcyjne? Czy można uzyskać numer IP komputera, z którego taki wpis był wprowadzony do systemu informatycznego?
Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) oraz Kodeksu karnego (K.k.).
Jedynym sposobem, który obecnie mógłby doprowadzić do uzyskania przez Pana pożądanych danych, jest zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa podszywania się pod osobę. Problem jednak w tym, że Pana zawiadomienie może nie zostać potraktowane jako wniosek o ściganie, bowiem nie będzie Pan pokrzywdzonym w sprawie. Pokrzywdzonym byłaby jedynie osoba, której tożsamość została skradziona. Pragnę bowiem zwrócić uwagę na przepis art. 190a § 2 K.k. i 190a § 4 K.k.
„Art. 190a. § 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.”
Opisany przez Pana przypadek winien być oceniany z punktu widzenia § 2. Zachodzi jednak pytanie, w jakim celu osoba, która miała fikcyjne konto, pobrała zdjęcia i utworzyła fałszywe konto tej osoby.
Zobacz też: Pozew o nakłanianie do aborcji
W tym miejscu posłużę się literaturą. Zgodnie z nią „wyrażenie „podszywa się”– zgodnie z językowym znaczeniem – oznacza podawanie się fałszywie za kogoś innego (http://sjp.pwn.pl/slownik/2502866/podszy%C4%87_si%C4%99 [dostęp: 10.05.2014]), zaś „wykorzystywanie” (w kontekście brzmienia art. 190a § 2 K.k.) należy ujmować jako „użycie czegoś dla osiągnięcia jakiegoś celu, zysku” (http://sjp.pwn.pl/szukaj/wykorzysta%C4%87 [dostęp: 10.05.2014]). Gdy zaś chodzi o określenie „wizerunek”, to Słownik języka polskiego zna dwa jego znaczenia: „czyjaś podobizna na rysunku, obrazie, zdjęciu itp.” oraz „sposób, w jaki dana osoba lub rzecz jest postrzegana i przedstawiana” (http://sjp.pwn.pl/szukaj/wizerunek [dostęp: 5.02.2012]). Należy sądzić, że na gruncie art. 190a K.k. w grę będą wchodzić oba znaczenia słowa „wizerunek”. Trzeba zwrócić uwagę, że ustawodawca użył określenia „wizerunek lub inne jej dane osobowe”, a nie sformułowania „wizerunek lub dane osobowe”, tym samym przesądzając, że wizerunek niejako wchodzi w skład danych osobowych.”*
Jeśli nie uzyska Pan takich danych za pośrednictwem policji, to uważam, że nie znając danych pozwanego – osoby, która podszywała się pod rozmówcę, nie jest Pan w stanie skierować pozwu o ochronę dobrego imienia. Samo podszycie się nie jest jeszcze karalne. Musi bowiem wystąpić działanie, które zmierza do wyrządzenia szkody majątkowej lub osobistej.
Czyn z art. 190a § 2 K.k. jest ścigany na wniosek pokrzywdzonego. Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Zgodnie z § 4 przestępstwo ścigane jest na wniosek, co z kolei powoduje, że bez powiadomienia organów ścigania o zdarzeniu, te nie podejmą żadnych czynności. Z chwilą złożenia wniosku dalsze czynności organy ścigania podejmują z urzędu.
* Marek Mozgawa, Komentarz do art. 190 (a) Kodeksu karnego, 2014.09.01
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne