Indywidualne porady prawne
Autor: Katarzyna Bereda
Złożyłem na policji zeznanie w sprawie włamania i kradzieży na moje konto zakładów bukmacherskich. Obstawiałem na nim zakłady. Pewna osoba uczyła mnie lepiej obstawiać oraz podawała typy za pieniądze, nabrałem do niej zaufania i traktowałem jak dobrego kolegę. Ten człowiek podał mi nawet dane do własnego konta, na którym miał sporą sumę pieniędzy, aby w ten sposób zyskać moje zaufanie. Po pewnym czasie, gdy przegrałem zakład, zaproponował, abym udostępnił mu dane mojego konta i pewną niewielką kwotę, a on wygra więcej i zrekompensuje moją przegraną. Następnego dnia z mojego konta bankowego połączonego z kontem bukmacherskim zniknęły niemal wszystkie pieniądze, a człowiek ten zablokował możliwość jakiegokolwiek kontaktu. Złożyłem zawiadomienie o przestępstwie na policję. Sprawa ruszyła, lecz ze strachu, że rodzina się dowie, jak głupio postąpiłem, skłamałem, że złodziej włamał mi się konto. Zataiłem fakt, że dane do konta otrzymał ode mnie. Dopiero na drugim przesłuchaniu wyznałem policjantowi, że skłamałem w sprawie włamania na konto. Co mi grozi, co robić?
Zgodnie z treścią art. 233 § 1 Kodeksu karnego (K.k.): „Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. Należy podnieść, iż na etapie postępowania przygotowawczego składa Pan zeznania jako świadek.
Podmiotem przestępstwa może być tylko świadek składający zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy (art. 233 § 1 i 1a K.k.), biegły, rzeczoznawca lub tłumacz (art. 233 § 4 i 4a K.k.) albo osoba składająca oświadczenie (art. 233 § 6 K.k.). Jest to przestępstwo indywidualne. W literaturze i orzecznictwie jest też prezentowany pogląd, że przestępstwo z art. 233 § 1 K.k. jest występkiem powszechnym, na co wskazywać ma redakcja dyspozycji przepisu, w której użyto zaimka „kto” (uchwała SN(7) z 22.01.2003 r., I KZP 39/02, OSNKW 2003, Nr 1-2, poz. 1; R. Góral, O. Górniok, Przestępstwa, s. 135-136).
Złożenie fałszywych zeznań przybiera postać zeznania nieprawdy (działanie) lub zatajenia prawdy (zaniechanie). Zeznanie to, według L. Peipera, ustne lub pisemne „przedstawienie pewnego zdarzenia lub pewnej okoliczności przez pewną osobę (…) nie zaś wnioski stąd przez zeznającego wysnute” (Peiper, Komentarz, s. 290).
Składanie zeznań polega na przekazywaniu określonej treści intelektualnej. W uchwale SN(7) z 22.01.2003 r. (I KZP 39/02, OSNKW 2003, Nr 1-2, poz. 1) przyjęto, że dopiero zawarcie w treści złożonego zeznania pewnego przynajmniej minimalnego zasobu informacji pozwala na stwierdzenie, że uprawniony organ dysponuje określonej treści środkiem dowodowym. W konsekwencji SN przyjął, że bezpodstawne uchylenie się od złożenia zeznania nie jest „zatajeniem prawdy” w rozumieniu art. 233 § 1 K.k.
Dokonując wykładni zwrotu „zataja prawdę”, SN stwierdził, że realizacja tej czynności sprawczej polega na „świadomym utrzymaniu przez świadka w tajemnicy zarówno w fazie swobodnej relacji, jak i w fazie odpowiedzi na pytania (art. 171 § 1 K.p.k.) okoliczności mogącej mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, przy czym bez znaczenia pozostaje, że o tę okoliczność świadek nie został zapytany” (wyrok SN z 02.10.2014 r., IV KK 82/14, Prok. i Pr. 2015, Nr 1-2, poz. 7).
Z uwagi na powyższe, podawanie nieprawdy lub zatajanie prawdy podczas składania zeznań może skutkować omówioną wyżej odpowiedzialnością karną. Jednak jeżeli niezwłocznie dokonał Pan zmiany stanowiska po przypomnieniu sobie nowych informacji, nie spowodowało to niepotrzebnego przedłużenia lub konieczności zmiany zakresu postępowania, organ nie powinien pociągać Pana do odpowiedzialności, a Pańskie wyjaśnienia powinny zostać przyjęte. Czyn, którego dopuścił się sprawca, jest bowiem wieloczynowy.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika