Indywidualne porady prawne
Autor: Małgorzata Rybarczyk
Kilka miesięcy temu zostałam zatrzymana za kierowanie bez zapiętych pasów i podczas rozmowy przez telefon. Odmówiłam przyjęcia mandatu, bo miałam już sporo punktów na koncie. Zostałam skazana wyrokiem nakazowym i złożyłam odwołanie. Obecnie mam wezwanie na rozprawę w charakterze obwinionej. Jak dalej zachować się w sprawie o mandat? Czy mogę starać się o adwokata z urzędu? Jak dowiedzieć się, jakie są dowody na moje wykroczenie?
W postępowaniu o wykroczenia, czyli w takim stanie, jak dotyczy Pani sytuacji prawnej, możliwe jest ubieganie się przez obwinionego o przyznanie mu pełnomocnika z urzędu. W chwili obecnej pełnomocnikiem takim może być zarówno adwokat, jak i radca prawny. Prawo do uzyskania pomocy obrońcy z urzędu w odróżnieniu od postępowania karnego zostało jednak mocno ograniczone.
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, stanowi w art. 22: „gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, obwinionemu, który nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza się na jego wniosek obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez poważnego uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Przepis art. 78 para 2 kodeksu postępowania karnego stosuje się”, Takie brzmienie przepisu oznacza, iż wyznaczenie w trybie art. 22 obrońcy z urzędu w postępowaniu w sprawie o wykroczenia uzależnione jest od kumulatywnego spełnienia dwóch warunków: niezamożności wnioskującego i interesu wymiaru sprawiedliwości. Przepis ten wymaga także, by obwiniony w sposób należyty wykazał pierwszą z przesłanek, przy czym – w odróżnieniu od art. 78 § 1 Kodeksu postępowania karnego – uszczerbek w utrzymaniu siebie i rodziny musi być poważny, a więc taki, który w istotny sposób utrudniłby mu niezbędne utrzymanie (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2011 r., sygn. akt III KZ 77/11).
Konieczne jest także wykazanie, że pomoc osobie niezamożnej leży w interesie wymiaru sprawiedliwości. Dotyczy to nie tylko charakteru sprawy, jej wyjątkowej zawiłości, ale też obwinionego, gdy jest np. niewładanie przezeń językiem polskim, kłopoty w porozumieniu się z obwinionym z uwagi na jego wiek, trudności w wysławianiu się itp. Czy też wtedy, gdy obwiniony jest osobą nieporadną lub upośledzoną, ale nie w takim stopniu, by miał prawo do obrońcy na podstawie art. 21 § 1.
Tak więc uzyskanie obrońcy z urzędu w postępowaniu wykroczeniowym jest rzadkością, bowiem gabaryt tych spraw jest zdecydowanie lżejszy niż postępowań o przestępstwa. A koszty wynagrodzenia obrońcy, które musi uiścić Skarb Państwa ,są częstokroć kilkanaście razy większe niż waga i znaczenia samego czynu.
Mimo to może Pani złożyć wniosek, być może (nie znam Pani sytuacji życiowej, rodzinnej i osobistej) uzyska Pani obrońcę z urzędu. Obrońcę z urzędu wyznacza prezes lub referendarz sądowy sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Na zarządzenie prezesa o odmowie wyznaczenia obrońcy przysługuje zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Ponowny wniosek o wyznaczenie obrońcy, oparty na tych samych okolicznościach, pozostawia się bez rozpoznania. (art. 23 Kodeksu). Wniosek taki nie podlega opłacie i nie musi być składany na żadnym urzędowym formularzu.
Co do wskazania dowodów, nie sąd nie ma obowiązku informować Pani o zebranych dowodach, jednak ma Pani prawo udać się do sądu i zapoznać się na miejscu z aktami sprawy. Prawo takie daje Pani art. 67 § 2. Dzięki przejrzeniu akt będzie Pani znała cały materiał dowodowy sprawy. Również w wezwaniu na rozprawę otrzymała Pani odpis wniosku o ukaranie, we wniosku tym wskazane są wszystkie dowody, jakie zebrano w toku postępowania przygotowawczego i przedłożono sądowi.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne